تاثیر سطوح مختلف شوری و نیتروژن بر فاکتورهای فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی دو رقم حساس و متحمل به شوری گندم نان

به منظور مطالعه اثرات سطوح مختلف شوری و نیتروژن بر مکانیسم های بیوشیمیایی و عملکرد گندم، آزمایشی در دو سال زراعی 88-87 و 89-88 در مزرعه تحقیقات شوری، قطب علمی گیاهان زراعی ویِژه دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد اجرا شد. این مطالعه به صورت آزمایش اسپلیت فاکتوریل و در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار طراحی گردید. تیمارهای مورد بررسی عبارت بودند از سه سطح شوری شاهد، (آب آبیاری و بدون افزایش نمک با هدایت الکتریکی 3/1دسی زیمنس بر متر)، 5 و 10 دسی زیمنس بر متر به عنوان فاکتور اصلی، سه سطح کود نیتروژن 50، 100 و150 کیلوگرم نیتروژن در هکتار و دو رقم گندمِ حساس(طوس) و متحمل به شوری (بم) که به صورت فاکتوریل به عنوان فاکتور فرعی در نظر گرفته شدند. کود نیتروژنه نیز به شکل سولفات آمونیوم و در سه مرحله تقسیط گردید. نتایج نشان داد، در طی بروز تنش شوری، کاربرد مقادیر 100 و 150 کیلوگرم نیتروژن در هکتار تغییرات مفید و معنی داری در میزان پروتیین های محلول برگی، فعالیت آنزیمهای sod، cat، apx و عملکرد دانه هر دو ژنوتیپ ایجاد کرد. بیشترین و کمترین میانگین مالوندآلدیید نیز به ترتیب در شوری 10 دسی زیمنس بر متر و رژیم های کودی 50 و 150 کیلوگرم نیتروژن در هکتار حاصل شد. در شرایط شور ارقام بم و طوس به ترتیب در سطوح کودی 100 و 150 کیلوگرم نیتروژن در هکتار بهترین واکنش را در صفات مورد مطالعه از خود نشان دادند. در این شرایط این نتایج نشان داد که نیتروژن می تواند به عنوان یک راهکار فیزیولوژیکی تحمل در برابر صدمات مضر شوری در گندم باشد.