مطالعه تنوع ذخایر توارثی عدس با منشا اقلیمی گرم و خشک ایران

در این تحقیق تنوع ژنتیکی 178 نمونه عدس (lens culinaris medik) عمدتاً با منشا مناطق اقلیمی گرم کشور همراه با لاین های امیدبخش، توده های بومی اردبیل و خلخال به عنوان لاین های شاهد در سال 1388 مورد ارزیابی قرار گرفت. آزمایش به صورت مشاهده ای و بدون تکرار یعنی در قالب آزمایش طرح آگمنت در مزرعه تحقیقاتی بانک ژن گیاهی ملی ایران در کرج اجرا شد. نتایج بررسی تنوع صفات با استفاده از آمار توصیفی نشان داد که به ترتیب صفات تعداد غلاف در گیاه، تعداد دانه در بوته و وزن صد دانه دارای بیشترین ضریب تغییرات فنوتیپی بوده و از تنوع بالایی در جمعیت برخوردار بودند. بر اساس شاخص شانون نسبی رنگ زمینه پوسته و شدت ریزش غلاف از تنوع بالایی برخوردار بودند. نتایج حاصل از محاسبه ضرایب همبستگی ساده و دوبه دو صفات نشان داد که بین صفات عملکرد تک بوته، تعداد غلاف در گیاه و عملکرد غلاف خشک همبستگی مثبت و معنی داری وجود داشت و این صفات بیشترین تاثیر را روی عملکرد بذر تک بوته داشتند. نتایج تجزیه به عامل ها نشان داد که در مجموع دو عامل مستقل مجموعاً 25/79 درصد از کل تغییرات صفات مورد ارزیابی را توجیه نمودند. تجزیه خوشه ای مواد ژنتیکی مورد مطالعه را در 4 گروه قرار داد. متراکم ترین خوشه از نظر صفات کمی و کیفی خوشه اول با تعداد 67 نمونه و بیشترین فاصله ژنتیکی در خوشه دوم با مقدار 66/26 برآورد گردید.