اثر ورمی‌کمپوست، هیومیک‌اسید و کود دامی بر عملکرد، خصوصیات بیوشیمیایی و فعالیت-های آنزیمی در چغندر قند (beta vulgaris l.) تحت شرایط کم‌آبی

به منظور بررسی اثر کودهای آلی بر خصوصیات کمی و کیفی چغندر قند تحت شرایط مختلف رطوبتی، آزمایشی به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 1400 در شهرستان مهاباد اجرا شد. تیمارهای آبیاری شامل آبیاری بعد از 60 ( بدون تنش)، 90 (تنش ملایم) و 120 (تنش شدید) میلی متر تبخیر از تشتک تبخیر کلاس a در کرت های اصلی و تیمارهای کود آلی (شاهد، ورمی کمپوست، کود دامی و هیومیک اسید) در کرت های فرعی قرار گرفتند. شرایط تنش شدید کم آبی در مقایسه با شرایط آبیاری بدون تنش محتوی کلروفیل a (22.82 درصد) و محتوی نسبی آب برگ (24.35 درصد) را کاهش و محتوی پرولین (47.43 درصد)، بتا گلایسین (17.89 درصد)، کاتالاز (21.30 درصد)، مالون دی آلدهید (47.95 درصد) و کارایی مصرف آب (23.83 درصد) را افزایش داد. ورمی کمپوست در مقایسه با تیمار شاهد مقدار کلروفیل a، محتوی نسبی آب برگ، پرولین، گلایسین بتا، کاتالاز و کارایی مصرف آب را به ترتیب 29.11، 20.15، 34.83، 14.98، 13.70، و 21.56 درصد افزایش و محتوی مالون دی آلدهید را 18.53 درصد کاهش داد. بالاترین ضریب هدایت روزنه ای (51.01 مول بر متر مربع بر ثانیه(، محتوی کلروفیل b (16.3 میلی گرم بر گرم وزن تر)، کارتنوئید (4.27 میلی گرم بر گرم وزن تر)، عملکرد ریشه (78.33 تن در هکتار) و کمترین محتوی پراکسید هیدروژن (0.96 میکرومول برگرم وزن تر) به تیمار ورمی کمپوست تحت شرایط آبیاری نرمال اختصاص داشت. عملکرد ریشه با هدایت روزنه ای، محتوی کلروفیل b، کارتنوئید، محتوی نسبی آب برگ، و کارایی مصرف آب همبستگی مثبت و معنی دار و با مقدار فعالیت آنزیم کاتالاز، محتوی پراکسید هیدروژن، محتوی مالون دی آلدهید و عیار قند همبستگی منفی و معنی دار نشان داد.

the effect of vermicompost, humic acid, and manure on yield, biochemical characteristics, and enzymatic activities in sugar beet (beta vulgaris l.) under water deficit conditions

to investigate the effect of organic fertilizers on the quantitative and qualitative characteristics of sugar beet under different moisture conditions, a study was conducted as a split plot experiment based on a randomized complete block design with three replications in mahabad city in 2021. irrigation treatments, including irrigation after 60 (normal), 90 (mild stress), and 120 (severe stress) mm evaporation from the class a evaporation pan, and organic fertilizer treatments (control, vermicompost, manure, and humic acid) were placed in main plots and sub-plots, respectively. severe water stress conditions reduced the content of chlorophyll a (22.82 %) and relative water content (rwc) (24.35 %) and increased the content of proline (47.43%), beta glycine (17.89%), catalase (21.30 %), malondialdehyde (47.95 %) and water use efficiency (wue) (23.83%) compared to normal irrigation conditions. also, the application of vermicompost increased the amount of chlorophyll a, rwc, proline, glycine beta, catalase content, and wue by 29.11, 20.15, 34.83, 14.98, 13.70, and 21.56 percent, respectively, and decreased the content of malondialdehyde about 18.53% in comparison to control. in this study, the highest stomatal conductivity (51.01 mol.m-2s-1), chlorophyll b content (16.3 mg.g-1fw), carotenoid (4.27 mg.g-1 fw), roots yield (78.33 t.ha-1) and the lowest content of hydrogen peroxide (0.96 μmol.g-1fw) allocated to the vermicompost treatment under normal irrigation conditions. root yield showed a positive and significant correlation with stomatal conductance, chlorophyll b, carotenoid, rwc, and wue, but a negative and significant correlation with catalase enzyme activity, hydrogen peroxide content, malondialdehyde, and sugar content.