تاثیر مصرف ورمی‌کمپوست، نیتروکسین، بیوسوپرفسفات و بیوسولفور بر عملکرد و ترکیب اسانس اندام رویشی در کشت پایدار گشنیز (coriandrum sativum l.)

به منظور بررسی اثر مصرف کودهای آلی و زیستی بر عملکرد و ترکیب اسانس اندام رویشی در کشت پایدار گیاه دارویی گشنیز، آزمایشی به صورت طرح بلوک های کامل تصادفی با دوازده تیمار و سه تکرار در شهرستان تهران در سال 1398 اجرا شد. تیمارها شامل 1- ورمی کمپوست (10 تن در هکتار)، 2- نیتروکسین، 3- بیوسوپرفسفات، 4- بیوسولفور، 5- ورمی کمپوست + نیتروکسین، 6- ورمی کمپوست + بیوسوپرفسفات، 7- ورمی کمپوست + بیوسولفور، 8- نیتروکسین + بیوسوپرفسفات، 9- نیتروکسین + بیوسولفور، 10- بیوسوپرفسفات + بیوسولفور، 11- کود شیمیایی و 12- شاهد (عدم مصرف کود) بودند. نتایج نشان داد که تیمارها تاثیر معنی داری بر صفات مورد مطالعه داشتند؛ به طوری که بیشترین عملکرد اندام رویشی (3833.3 کیلوگرم در هکتار) در تیمار تلفیقی 10 تن ورمی کمپوست و نیتروکسین و بیشترین میزان اسانس (0.254 درصد) و عملکرد اسانس (7.70 کیلوگرم در هکتار) در تیمار تلفیقی نیتروکسین و بیوسوپرفسفات حاصل شد. در بررسی اجزای اسانس، بیشترین میزان کاریوفیلن اکساید (40.13 درصد) در شاهد، بیشترین میزان تری متیل پنتادکانون (37.89 درصد) در تیمار تلفیقی ورمی کمپوست و بیوسوپرفسفات، بیشترین میزان ان دکانال (11.84 درصد) و ایی کاریوفیلن (8.18 درصد) در تیمار تلفیقی نیتروکسین و بیوسوپرفسفات، بیشترین میزان هگزادکانوئیک اسید (7.95 درصد) در تیمار بیوسوپرفسفات و بیشترین میزان دودکانال (11.27 درصد) در تیمار کود شیمیایی به دست آمد. به طور کلی، نتایج این تحقیق نشان داد که کاربرد برخی کودهای آلی و زیستی، به ویژه مصرف تلفیقی نیتروکسین و بیوسوپرفسفات در مقایسه با کود شیمیایی، نقش بارزی در افزایش عملکرد و کمیت و کیفیت اسانس اندام رویشی گشنیز داشتند

effects of application of vermicompost, nitroxin, biosuperphosphate, and biosulfur on yield and essential oil composition of herb in sustainable cultivation of coriander (coriandrum sativum l.)

in order to study the effects of organic and bio-fertilizer application on yield and essential oil composition of the herb in sustainable cultivation of coriander (coriandrum sativum l.), an experiment was conducted based on a randomized complete block design with twelve treatments and three replications in tehran, iran in 2019. the treatments were 1- vermicompost (10 t ha-1), 2- nitroxin, 3- bio-superphosphate, 4- biosulfur, 5- vermicompost + nitroxin, 6- vermicompost + bio-superphosphate, 7- vermicompost + biosulfur, 8- nitroxin + bio-superphosphate, 9- nitroxin + biosulfur, 10- bio-superphosphate + biosulfur, 11- chemical fertilizer and 12- control (without fertilizer). the results showed that treatments had significant effects on studied traits, as the highest herb yield (3833.3 kg ha-1) in integrated treatment of 10 t ha-1 vermicompost and nitroxin and the highest essential oil content (0.254%) and essential oil yield (7.70 kg ha-1) in integrated treatment of nitroxin and bio-superphosphate were obtained. in an investigation of essential oil components, the highest caryophyllene oxide content (40.13%) in control, the highest trimethyl-2-pentadecanone content (37.89%) in combined treatment of vermicompost and bio-superphosphate, the highest n-decanal content (11.84%) and e-caryophyllene content (8.18%) in the integrated treatment of nitroxin and bio-superphosphate, the highest hexadecanoic acid content (7.95%) in treatment of bio-superphosphate and the highest dodecanal content (11.27%) in treatment of chemical fertilizer were obtained. in general, the results of this study showed that the application of some bio and organic fertilizers, specially integrated using nitroxin and bio-superphosphate in comparison to chemical fertilizer had a considerable role in increasing of yield and quantity and quality of essential oil of coriander herb.