تاثیر سامانه‌های مختلف خاک‌ورزی و تراکم کاشت بر عملکرد و اجزای عملکرد سه رقم جو (hordeum vulgare l.)

به‌منظور بررسی اثر سامانه‌های مختلف خاک‌ورزی و تراکم کاشت بر عملکرد و اجزای عملکرد برخی از ارقام جو، آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران در سال زراعی 96-1395 انجام شد. آزمایش به‌صورت کرت‌های دو بار خرد شده در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار اجرا شد. عامل اصلی سامانه‌های مختلف خاک‌ورزی، عامل فرعی سه رقم جو (بهمن، نیک و نصرت) و عامل فرعی فرعی سه سطح تراکم کاشت (320، 400 و 470 بوته در مترمربع) بود. ددر بین تیمارهای مورد مطالعه، رقم نیک در سامانه‌های خاک‌ورزی مرسوم (9765 کیلوگرم در هکتار) و بی‌خاکورزی (9030 کیلوگرم در هکتار) و رقم بهمن در سامانه خاک‌ورزی کاهشی (8574 کیلوگرم در هکتار) بیشترین عملکرد دانه را داشتند. رقم نصرت نیز اگرچه از وزن هزار دانه (38.4 گرم) بیش‌تری نسبت به رقم نیک (36.59 گرم) و بهمن (24.57 گرم) برخوردار بود، ولی به دلیل پایین بودن تعداد پنجه بارور، تعداد دانه در سنبله و تعداد سنبله بارور در بوته، عملکرد و شاخص برداشت کمتری در سامانه‌های مختلف خاکورزی و تراکم‌های کاشت داشت. در تراکم‌‌های 320 و 400 بوته در مترمربع جو اختلاف معنی‌داری از لحاظ شاخص برداشت مشاهده نشد و با افزایش تراکم از 400 تا 470 بوته در متر مربع شاخص برداشت از 50.7 به 46.3 درصد کاهش یافت. بنابراین کشت رقم نیک در سامانه‌های خاکورزی مرسوم و بی خاکورزی و رقم بهمن در سامانه کم‌خاکورزی و در تراکم بهینه 400 بوته در متر مربع، می‌تواند در افزایش تولیدات دانه‌ای استان البرز راهگشا باشد.

the effect of tillage systems and planting density on yield and yield components of three barley cultivars (hordeum vulgare l.)

in order to investigate the effect of different tillage systems and planting density on yield and yield components of some of barley cultivars, an experiment was conducted at the research farm of agricultural and natural resources campus of university of tehran in 2016-2017. experiment was conducted as split-split plot experiment based on completely randomized blocks design with four replications the main plot was the different systems of tillage and the sub-plot were included three barley cultivars (bahman, nik and nosrat) and the sub-sub plot included three planting densities (320, 400 and 470 plants per m2). the nik cultivar in conventional tillage (9765 kg.ha-1) and no-tillage (9030 kg.ha-1) and bahman cultivar in the reduced tillage system (8574 kg ha-1) had the highest grain yield. even though nusrat cultivar had more 1000 seed weight (38.4 g) than nik cultivar and bahman, but due to the lower number of fertile tillers, the number of seeds per spike and the number of fertile spikes per plant, that had lower the yield and harvest index in different tillage systems and planting densities. in the density of 320 and 400 plants per m2, no significant difference was observed in harvest index, and with the increase in density from 400 to 470 plants per m2, the harvest index decreased from 50.7 to 46.3%. therefore, the cultivation of nik in conventional tillage and no-tillage systems and bahman in reduced tillage system and at the optimal density can lead the way in increasing grain production in alborz province.