بررسی الگوهای متفاوت کشت مخلوط ذرت و سورگوم علوفه‌ای در سطوح متفاوت خاک‌ورزی

در شرایطی که مقدار آب قابل دسترس کافی نباشد کشت مخلوط سورگوم و ذرت علوفه‌ای می‌تواند راهکار مناسبی در رسیدن به کشاورزی پایدار باشد. سیستم‌های خاک‌ورزی نیز با توجه به ویژگی‌های بیوشیمیایی و فیزیکی خود می‌توانند بر عملکرد این گیاهان در کشت مخلوط اثرگذار باشد. بنابراین این آزمایش با هدف بررسی عملکرد علوفه و شاخص‌های رقابتی کشت مخلوط، در سال زراعی 1400-1399 اجرا شد. تیمارها شامل سطح خاک‌ورزی مرسوم، کم و بی خاک‌ورزی بود. الگوهای کشت مخلوط نیز شامل کشت خالص سورگوم و ذرت علوفه‌ای، کشت یک ردیف در میان ذرت و سورگوم علوفه‌ای و کشت یک‌درمیان روی ردیف‌های کاشت بود. نتایج نشان داد بالاترین ارتفاع بوته (295 سانتی‌متر) در کشت مخلوط یک ردیف در میان و سطح برگ (6.88) در کشت مخلوط یک‌درمیان روی ردیف و خاک‌ورزی مرسوم به دست آمد؛ درحالی که بیشترین عملکرد علوفه تر (11.08 کیلوگرم در متر مربع) در کشت خالص سورگوم در خاک‌ورزی مرسوم مشاهده شد. ler کشت مخلوط یک‌درمیان روی ردیف با 1.17 نشان از برتری کشت مخلوط نسبت به کشت خالص داشت. شاخص‌های رقابتی همچون شاخص غالبیت، ضریب ازدحام نسبی و نسبت رقابتی نشان داد گیاه ذرت علوفه‌ای در شرایط کشت مخلوط گیاه غالب می‌باشد. شاخص بهره‌وری سیستم نیز با 8.11 نشان داد که کشت مخلوط یک‌درمیان روی ردیف در شرایط خاک‌ورزی مرسوم نسبت به دیگر تیمارها برتر بود. به طور کلی نتایج حاکی از آن بود که در شرایط خاک‌ورزی مرسوم و کشت مخلوط، عملکرد قابل قبولی به دست آمد، این برتری می‌تواند منجر به افزایش کاربرد سورگوم در کشت مخلوط و کاهش آب مصرفی باشد.

investigating the different patterns of forage maize and sorghum intercropping at different tillage levels

in conditions where don’t have enough water for irrigation, intercropping of forage plants is one of the ways to achieve sustainable agriculture. biochemical and physical properties of soil tillage system can affect the yield of plants in intercropping. therefore, with the aim of investigating the forage yield and competitive indices of intercropping, this experiment was performed in the cropping seasons of 2020-2021. treatments included conventional, minimum, and no tillage system. intercropping patterns also included monoculture of forage sorghum and maize, alternate row cultivation maize and forage sorghum and alternate cultivation on planting rows. the results showed that the highest plant height (295 cm) and leaf area (6.88) was obtained in intercropping and conventional tillage. the highest forage yield was also observed in sorghum monoculture. however, the land equivalent ratio of mix intercropping with 1.17 showed the superiority of intercropping over monoculture. evaluation of competitive indicators such as dominance index, relative crowding coefficient, and competitive ratio showed that forage maize is the predominant plant in intercropping conditions. the system productivity index with 8.11 showed that intermediate cultivation on planting rows was superior to other treatments in conventional tillage conditions. the results showed that in conventional tillage and intercropping conditions, acceptable yield was obtained; this advantage can increase water efficiency and use of sorghum in intercropping.