ارزیابی پایداری عملکرد دانه ژنوتیپ‌های بادام‌ زمینی با استفاده از شاخص‌های انتخاب چند متغیره

این تحقیق به منظور بررسی پایداری عملکرد دانه 11 ژنوتیپ بادام زمینی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سه ایستگاه تحقیقاتی مختلف در استان گیلان، ایران، طی دو فصل زراعی 1398 و 1399 انجام شد. تجزیه واریانس مرکب نشان داد که اثرات اصلی ژنوتیپ (g)، محیط (e) و اثرات متقابل آنها (g×e) بسیار معنی دار (p<0.01) بود. تجزیه به مولفه های اصلی (pca) بر اساس ماتریس همبستگی رتبه ای نشان داد که دو pca اول 76/6 درصد از واریانس متغیرهای اصلی را توجیه می کنند. بر اساس تحلیل بای پلات، آماره های پایداری ناپارامتری در چهار گروه طبقه بندی شدند. خوشه بندی ژنوتیپ ها بر اساس میانگین عملکرد و آماره های پایداری ناپارامتری، چهار گروه اصلی را نشان داد. نتایج حاصل از شاخص انتخاب ژنوتیپ ایده‌آل (igsi) که با استفاده از تمامی آماره های پایداری ناپارامتری محاسبه شد، نشان داد که ژنوتیپ‌های 178، 128، 201، 176، و 115 با داشتن حداکثر مقدار igsi، پایدارترین ژنوتیپ‌ها بودند. همچنین با توجه به شاخص فاصله چندمتغیره از ژنوتیپ ایده‌آل (mgidi)، ژنوتیپ‌های 178 و 176 به‌عنوان پایدارترین ژنوتیپ‌ها و ژنوتیپ‌های 115، 201 و 128 در رتبه های بعدی قرار گرفتند.

evaluation of seed yield stability of groundnut genotypes by multi-characteristic selection indicators

this research was done to study the grain yield stability of 11 groundnut genotypes based on a randomized complete blocks design with three replications at three different research stations in guilan province, iran, during two growing seasons of 2020 and 2021. the combined analysis of variance indicated that the main effects of genotype (g), environment (e), and their interactions (g×e) were highly significant (p<0.01). the principal component analysis (pca) based on the rank correlation matrix indicated that the first two pcas explained 76.6% of the variance of the original variables. based on the biplot analysis, the non-parametric stability statistics were classified into four groups. the clustering of the genotypes according to the mean yield and non-parametric stability statistics showed four main clusters. the ideal genotype selection indicator (igsi) results, calculated based on all non-parametric methods, indicated that the genotypes 178, 128, 201, 176, and 115 having the maximum igsi values, were the most stable genotypes. in addition, according to the multi-trait genotype-ideotype index (mgidi), genotypes 178 and 176 were introduced as the most stable genotypes, and the 115, 201, and 128 genotypes followed the next.