تاثیر کشت مخلوط کنجد و سویا بر عملکرد دانه و اجزای عملکرد تحت شرایط کمبود نیتروژن

به منظور بررسی ویژگی های زراعی و بهره وری در کشت مخلوط کنجد (sesamum indicum l.) با سویا (glycine max l. merr.) به روش جایگزینی، آزمایشی در دو سال زراعی (1398-1396) به‌صورت طرح بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار، در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل نسبت های اختلاط 25:75، 50:50، 75:25 (به‌ترتیب کنجد-سویا) و تک کشتی هر یک از دو گیاه بود. نتایج نشان داد که کشت خالص کنجد، دارای بیشترین میانگین شاخه فرعی و کپسول در بوته بود. در سویا نیز نسبت اختلاط 50:50 از نظر تولید تعداد شاخه فرعی و غلاف در بوته موفق تر بود. همچنین بالاترین عملکرد دانه از کشت خالص کنجد و سویا به‌ترتیب با میانگین 2077.43 و 4365.32 کیلوگرم در هکتار حاصل شد. نسبت اختلاط 50:50 و 75:25 به‌ترتیب با میانگین 1.17 و 1.01، دارای نسبت برابری زمین بالاتر از یک بودند. در نهایت نسبت اختلاط 50:50 به دلیل سهم 53.98 درصدی اثر مکملی گیاهان مورد مطالعه بر عملکرد دانه، دارای بیشترین بهره وری در سیستم کشت مخلوط بود. این در حالی است که افزایش ناچیز کارایی در نسبت اختلاط 75:25، به سهم 76.73 درصدی اثر انتخابی و تسلط رقابتی سویا در کشت مخلوط تعلق داشت.

effect of soybean and sesame intercropping on grain yield and yield components under the low-nitrogen condition

a field experiment was carried out as a randomized complete block design with four replications to investigate the agronomic traits and grain yields of sesame and soybean intercropping at research farm of sari agricultural science and natural resources university for two years (2018-2019). the mixing ratios were 25:75, 50:50, 75:25 (soybean: sesame, respectively), and monoculture of two crops. results showed sesame monoculture had the highest branches and capsules per plant. in the soybean crop, the mixing ratio of 50:50 was more successful in producing the branches and pods per plant than other mixing ratios. also, sesame and soybean monocultures had the highest grain yield with an average of 2077.43 and 4365.32 kg. ha-1, respectively,. the mixing ratio of 50:50 and 75:25 (1.17 and 1.01 in average, respectively) had higher ler than one. finally, the more significant contribution of complementary effect (83.98 %) and selective effect (76.73 %) on grain yield at 50:50 and 75:25 mixing ratio increased the productivity of the intercropping system, respectively.  meanwhile, the little increase in efficiency in the 75:25 mixing ratio was related to the 76.73% contribution of the selective effect and the competitive dominance of soybeans in the intercropping.