اثر کاربرد خارجی تنظیم‌کننده‌های رشد گیاهی بر عملکرد کمی و کیفی دانه و سرعت تبادلات گازی رقم‌های مختلف گندم نان

تنظیم کننده های رشد گیاهی از مهم ترین عوامل تنظیم کننده تولید محصولات زراعی می باشند. بنابراین به منظور بررسی اثر تنظیم کننده های رشد گیاهی بر صفت های فیزیولوژیک و عملکرد کمی و کیفی دانه گندم (triticum aestivum l.)، این آزمایش در مزرعه تحقیقاتی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه رازی کرمانشاه به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. فاکتور اول در 10 سطح شامل 10 رقم گندم نان (زارع، پارسی، سیوند، پیشتاز، بهار، آذر 2، بزوستایا، گاسپارد، سیروان و مرودشت) و فاکتور دوم در چهار سطح شامل محلول پاشی غلظت 50 میکرومولار تنظیم کننده های رشد گیاهی سیتوکینین، اکسین، جیبرلیک اسید و عدم محلول پاشی (شاهد) در زمان متورم شدن غلاف سنبله و گلدهی بود. نتایج نشان دادند که اختلاف معنی داری بین رقم ها از نظر صفت های زراعی و فیزیولوژیک وجود داشت. رقم های سیوند و پارسی در این شرایط به ترتیب با 1147 و 1097 گرم در هکتار دارای بیش ترین و رقم آذر 2 با 636 گرم در هکتار دارای کم ترین عملکرد دانه، عملکرد زیست توده، شاخص برداشت، تعداد دانه در سنبله، وزن هزار دانه، وزن هکتولیتر، سرعت فتوسنتز و محتوی کلروفیل a بودند. نتایج نشان دادند که کاربرد تنظیم کننده های رشد سبب افزایش معنی دار عملکرد دانه، عملکرد زیست توده، شاخص برداشت، وزن هزار دانه، سرعت فتوسنتز جاری، محتوی پروتئین های محلول برگ و درصد پروتئین دانه شد. در بین تنظیم کننده های رشد مورد بررسی، کاربرد غلظت 50 میکرومولار سیتوکینین، بیشترین افزایش در سرعت فتوسنتزی گیاه (18.4 درصد) را موجب شد.

effect of exogenous application of plant growth regulators on quantitative and qualitative of grain yield and gas exchange rate of different bread wheat cultivars

plant growth regulators are the most important factors that regulate crop production. hence, this study was conducted to evaluate the effect of some plant growth regulators on physiological traits, gas exchange variables and grain yield quality and quantity of wheat in razi university, iran, in 2013-2014 crop year. a factorial experiment based on randomized complete block design (rcbd) with three replications was used. in this study, the first factor included 10 bread wheat cultivars (zare, parsi, sivand, pishtaz, bahar, azar 2, bezostaya, gaspard, sirvan, and marvdasht) and also the second factor at four levels included foliar application of 50 μm concentration of cytokinin, auxin, gibberellin and lack of foliar application (control) at flowering and booting stages of the spike. the results showed that there were significant differences among cultivars in terms of agronomic and physiological traits. sivand and parsi cultivars had the highest grain yield, biological yield, harvest index, number of grains per spike, thousand grain weight, hectoliter weight, photosynthetic rate and chlorophyll a, but azar 2 cultivar had the lowest of the above traits. the results showed that application of plant growth regulators increased grain yield, biological yield, harvest index, thousand grain weight, photosynthesis rate, soluble proteins content and crude protein. among the investigated plant growth regulators, the application of 50 μm of cytokinin caused the highest increase in the rate of plant photosynthesis (18.4%).