تاثیر تیامین و پیریدوکسین بر عملکرد و برخی صفات فیزیولوژیکی گندم در شرایط تنش خشکی

تنش خشکی یکی از مهم‌ترین تنش‌های غیر زیستی است که تولید گندم را محدود می‌سازد. باهدف بهبود رشد و عملکرد گندم در شرایط تنش خشکی، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه تهران انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل آبیاری در دو سطح (آبیاری معمول و تنش خشکی) و محلول‌پاشی ویتامین در چهار سطح (شاهد، تیامین، پیریدوکسین و تیامین+پیریدوکسین) بودند. نتایج نشان داد که تنش خشکی باعث کاهش 21 درصدی محتوای آب نسبی برگ پرچم می‌شود؛ اما استفاده از ویتامین‌ها میزان این صفت را نسبت به تیمار شاهد افزایش داد. میزان عدد کلروفیل (spad) برگ پرچم تحت تاثیر تنش خشکی افزایش یافت، اما کاربرد ویتامین‌ها تاثیر معنی‌داری بر این صفت نداشت. تنش خشکی اثر افزایشی روی میزان پرولین آزاد برگ داشت و محلول‌پاشی تیامین و ترکیب آن با پیریدوکسین، به‌ترتیب باعث افزایش 53 و 32 درصدی این صفت نسبت به تیمار بدون محلول‌‌پاشی در شرایط تنش خشکی شد. همچنین درصد نشت الکترولیتی غشا و محتوای مالون‌دی‌آلدهید برگ تحت تاثیر تنش خشکی به ترتیب با افزایش 31 و 103 درصدی مواجه شدند. ویتامین‌ها میزان مالون‌دی‌آلدهید را کاهش داده و تاثیر معنی‌داری بر درصد نشت الکترولیتی غشا نداشتند. تنش خشکی باعث کاهش میزان عملکرد دانه و عملکرد زیستی در بوته شد. محلول پاشی ویتامین‌ها نسبت به تیمار شاهد اثر افزایشی روی این صفات نشان دادند. بیشترین مقدار عملکرد دانه در بوته در تیمارهای پیریدوکسین (1.1 گرم) و ترکیب آن با تیامین (1.2 گرم) حاصل شد.

the effect of thiamine and pyridoxine on yield and some physiological wheat traits under drought stress conditions

drought stress is one of the most important abiotic stresses limiting wheat production. to improve the growth and yield of wheat under drought stress, a factorial experiment was performed based on a randomized complete block design with three replicates in the research greenhouse of the university of tehran. experimental treatments included irrigation at two levels (well-watered and drought stress) and vitamin foliar application at four levels (control, thiamine, pyridoxine, and thiamine+pyridoxine). the results showed that drought stress reduced the relative water content of flag leaves by 21%. the use of vitamins increased the amount of this trait compared to the control treatment. the chlorophyll number (spad) of flag leaf increased under drought stress, but the use of vitamins had no significant effect on this trait. drought stress had an increasing effect on leaf free proline content and foliar application of thiamine and its combination with pyridoxine, respectively, increased this trait by 53% and 32% compared to treatment without foliar application under drought stress conditions. also, the percentage of electrolyte leakage and malondialdehyde content of flag leaf under drought stress increased by 31% and 103%, respectively. vitamins reduced the amount of malondialdehyde and had no significant effect on the percentage of electrolyte leakage. drought stress also reduced wheat grain and biological yields. foliar application of vitamins showed an additive effect on these traits compared to the control treatment. the highest grain yield per plant was obtained in treatments of pyridoxine (1.1 g) and its combination with thiamine (1.2 g).