تاثیر پوترسین بر عملکرد و برخی پارامترهای فیزیولوژیک گندم در واکنش به تنش کم‌آبی

تنش خشکی یکی از مهم ترین عوامل محیطی دخیل در کاهش رشد و عملکرد گندم است و با اختلال در فرآیندهای مورفولوژیک و فیزیولوژیک، باعث بروز خسارات فراوانی می شود. از طرف دیگر، پوترسین به عنوان یک محرک رشدی و با خاصیت آنتی اکسیدانی در گیاه، می تواند اثرات مخرب ناشی از تنش کم آبی را مهار کند. به این منظور، آزمایشی به صورت فاکتوریل و برپایه طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار در گلخانه دانشکده کشاورزی دانشگاه محقق اردبیلی اجرا شد. فاکتورها شامل تنش کم آبی (شاهد، 85 درصد و 65 درصد ظرفیت زراعی)، ارقام گندم (کوهدشت، زاگرس، گنبد و لاین های23، 24، 25، 27، 28، 39 و 40) و پوترسین (عدم کاربرد، 0.088 گرم در لیتر و 0.178 گرم در لیتر) بود. محلول پاشی پوترسین در مرحله سه برگی گیاه انجام شد و یک روز بعد، تنش کم آبی به مدت یک هفته اعمال شد. مقایسه میانگین ها نشان داد که تنش کم آبی موجب کاهش شاخص کلروفیل برگ، f0، fm، fv/fm، طول ساقه و نیز عملکرد دانه (تعداد دانه و وزن دانه) در برخی از ژنوتیپ های مورد مطالعه شد، ترکیب تیماری پوتریسین با غلظت 0.088 گرم بر لیتر و تنش خشکی، موجب بهبود شاخص کلروفیل (28.16 درصد) و میزان فتوسیستم دو (10.54 درصد) نسبت به شرایط کنترل شد. همچنین دندروگرام حاصل از تجزیه خوشه ای، ژنوتیپ های مورد مطالعه را در شرایط تنش کم آبی و محلول پاشی پوترسین در سه گروه قرار داد. به طورکلی، تغذیه برگی پوترسین با غلظت 0.088 گرم بر لیتر در بهبود سیستم فتوسنتزی و ایجاد تحمل گیاه گندم در برابر تنش کم آبی موثرتر و قابل توصیه می باشد. در بین ژنوتیپ های مورد مطالعه، کوهدشت، زاگرس و لاین 27 به دلیل سیستم فتوسنتزی تقویت یافته با پوترسین و به دنبال آن بهبود عملکرد دانه، به تنش کم آبی متحمل تر بودند.

effect of putrescine on yield and some physiological parameters of wheat in response to water deficit stress

drought stress is one of the most important environmental factors involved in the growth and yield of wheat reduction and causes many damages by disrupting morphological and physiological processes. on the other hand, putrescine as a growth stimulant with antioxidant properties in the plants can inhibit the destructive effects of dehydration stress. for this purpose, a factorial experiment based on a completely randomized design with three replications was carried out in the greenhouse of the faculty of agriculture, university of mohaghegh ardabili. factors included water deficit stress (control, 85% and 65% of field capacity), wheat cultivars (kuhdasht, zagros, gonbad and lines 23, 24, 25, 27, 28, 39 and 40) and putrescine (non-application, 0.088 and 0.176 g / l-1). putrescine foliar application was performed in the three-leaf stage of the plant and dehydration stress was applied one day later for one week. mean comparisons showed that dehydration stress decreased leaf chlorophyll index, f0, fm, fv / fm, stem length and grain yield (grain number and grain weight) in some studied genotypes. the combination of 0.088 g / l-1 putrescine and drought stress improved the chlorophyll index (28.16%) and the amount of photosystem two (10.54%) compared to the control conditions. also, the dendrogram obtained from cluster analysis placed the studied genotypes under dehydration stress and putrescine foliar application in three groups. in general, foliar feeding of 0.088 g / l-1 putrescine is more effective and recommended for the photosynthetic system improvement and tolerance of wheat plant to dehydration stress. among the studied genotypes, koohdasht, zagros and line 27 were more tolerant to dehydration stress due to putrescine-enhanced photosynthetic system and improved grain yield.