ارزیابی تنوع صفات اگرو مورفولوژیک جو در شرایط آبیاری مطلوب و محدود و گروه‌بندی ژرم‌پلاسم خارجی آن با استفاده از روش های آماری چند متغیره

به‌منظور بررسی تنوع ژنتیکی و طبقه بندی ارقام جو در شرایط آبیاری مطلوب و محدود، 138 رقم جو در قالب طرح آلفا لاتیس با دو تکرار در مزرعه آموزشی دانشگاه تهران مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اختلاف ارقام از لحاظ تمام صفات در هر دو شرایط آزمایش بسیار معنی دار بود و تنوع ژنتیکی زیادی را بین صفات نشان داد. با توجه به نتایج تجزیه رگرسیون و علیت، صفات تعداد دانه در بوته و عملکرد زیستیی در شرایط آبیاری مطلوب و صفات عملکرد زیستیی و شاخص برداشت در شرایط آبیاری محدود، از مهم ترین صفات موثر بر عملکرد دانه بودند. با توجه به نتایج تجزیه به عامل ها، چهار عامل در هر دو شرایط آبیاری مطلوب و محدود انتخاب شدند که به‌ترتیب 80.33 و 79.93 درصد از تغییرات را توجیه کردند و عامل اول با توجیه بیشترین تغییرات داده ها، به عنوان عامل عملکرد نام گذاری شد. بر اساس پراکنش ارقام در نمودار بای پلات، ارقام 54، 57، 37، 103، 31، 30، دو و 29 در شرایط آبیاری مطلوب و ارقام 130، 127، 124، 97، 122، 99، 29 و 55 در شرایط آبیاری محدود که از لحاظ عامل های اول و دوم در سطح بالایی قرار گرفتند، به عنوان ارقام برتر انتخاب شدند. بر اساس تجزیه خوشه ای ارقام مورد بررسی در شرایط آبیاری مطلوب و محدود، ارقام به چهار و پنج گروه تقسیم شدند که نتایج حاصل از تجزیه خوشه ای گروه بندی ارقام بر اساس نمودار بای پلات را تایید کرد.

evaluation the diversity of agro-morphological traits of barley under optimal and limited irrigation conditions and grouping its foreign germplasm using multivariate statistical methods

in order to study of genetic diversity and classify barley cultivars under optimal and limited irrigation conditions, an experiment was conducted on 138 barley cultivars using alpha-latis design with two replications at university of tehran research field. result of variance analysis showed that there were highly significant differences among cultivars in studied traits which reveal high genetic variation among the cultivars. according to stepwise regression and path analysis, seed number per plant and biological yield under optimal irrigation condition, and biological yield and harvest index under limited irrigation condition were the most important traits affecting grain yield. factor analysis showed four factors were selected that in both optimal and limited irrigation conditions, which explained 80.33 and 79.93% of the changes, respectively. in both cases, the first factor was named as the performance factor explained the most data changes.  according to the biplot diagram, 54, 57, 37, 103, 31, 30, 2 and 29 cultivars in optimal condition, and 130, 127, 124, 97, 122, 99, 29 and 55 cultivars in limited irrigation, which were at the high level in terms of the first and second factors, were selected as superior cultivars. cluster analysis under optimal and limited irrigation conditions grouped cultivars into four and five clusters, respectively and the results of cluster analysis confirmed grouping cultivars based on biplot diagram.