بررسی اثر متقابل ژنوتیپ × محیط با استفاده تجزیه مسیر و مدل‌های مخلوط در لاین‌های برتر جو

این تحقیق به منظور بررسی پایداری عملکرد و تعیین سهم برخی از صفات مورفو-فنولوژیکی در اثر متقابل ژنوتیپ × محیط در جو انجام شد. به همین منظور، 20 ژنوتیپ طی دو سال زراعی 99 - 1397 در پنج ایستگاه تحقیقاتی واقع در مناطق گرم کشور در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار مورد بررسی قرار گرفتند. تجزیه پایداری با استفاده از دو مجموعه از آماره های پارامتری و پارامترهای مبتنی بر روش reml/blup انجام شد. نتایج روش های پارامتری با استفاده از شاخص انتخاب ژنوتیپ ایده آل (siig) ادغام شدند و داده های مورفو-فنولوژیک با استفاده از مدل تجزیه مسیر مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. زمان ظهور سنبله و رسیدگی، ارتفاع بوته و وزن هزاردانه به عنوان مهم‌ترین صفات متوالی برای عملکرد دانه (y) در نظر گرفته شدند. با توجه به نتایج بدست آمده مشخص شد که ژنوتیپ های شماره g6، g2، g3، g5، g13، g17، g11 و g12 با عملکرد دانه بالاتر از متوسط کل، جزو ژنوتیپ های پایدار بودند. علاوه بر این، آماره های مبتنی بر مدل blup نیز ژنوتیپ های شماره g20، g6، g2، g3، g11، g12 و g17 را به عنوان ژنوتیپ های برتر از نظر عملکرد دانه و پایداری آن از سایر ژنوتیپ ها متمایز نمودند. در کل، لاین های شماره g6، g3 و g11 که در هر دو روش برتر بودند انتخاب شدند. نتایج تجزیه مسیر صفات مختلف و عملکرد دانه نشان داد که زمان ظهور سنبله دارای ارتباط مثبتی با عملکرد دانه بود، به طوری که جهت بهبود پتانسیل عملکرد جو در مناطق گرم کشور، تاکید بر گزینش بر مبنای ظهور دیرتر سنبله ضروری به نظر می رسد.

interaction effects of genotype × environment using path analysis and mixed models in barley superior lines

this study was conducted to investigate the yield stability and determine the portion of some morpho-phonological traits in the gei effect in barley. for this purpose, 20 barley genotypes were investigated at five tropical research stations of iran during the 2018-2020 cropping seasons in a rcbd with three replications. stability analysis was performed using two set of stability models including parametric statistics and reml/blup-based statistics. the results of parametric were pooled in genotype siig as a unique stability index. morpho-phonological data were analyzed using the path analysis. the days-to heading (x1) and maturity (x2), plant height (x3), and 1000-kernels weight (x4) were considered to be sequential traits for the development of grain yield productivity (y). based on the results, g6, g2, g3, g5, g13, g17, g11, g12 and g14 genotypes with greater grain yield than average grain yields and high values of stability statistics were identified as desirable genotypes in terms of yield performance and stability. furthermore, three blup-based statistics, hmgv, rpgv and hmrpgv, recognized g20, g6, g2, g3, g11, g12 and g17 genotypes as the high-yielding and stable genotypes. in total, g6, g3 and g11 lines, which were superior in both methods, were selected. the results of path analysis revealed that dhe has a positive relationship with grain yield; therefore more emphasis should be placed on selection based on later spike emergence to improve the yield potential of barley in warm regions of iran.