بررسی کاربرد قارچ همزیست میکوریز و سوپر جاذب رطوبتی بر صفات رشد و اجزای عملکرد ذرت دانه‌ای تحت شرایط تنش آبی

با هدف بررسی اثرات قارچ میکوریز و سوپر جاذب رطوبتی بر صفات رشد و اجزای عملکرد ذرت دانه‌ای تحت شرایط تنش آبی، آزمایشی به‌صورت اسپلیت پلات فاکتوریل و در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در استان همدان در سال زراعی 1398به اجرا درآمد. تیمارهای کم آبیاری شامل آبیاری نرمال (آبیاری در پتانسیل آب خاک 3- بار)،‌ تنش متوسط (آبیاری در پتانسیل آب خاک 7- بار) و تنش شدید (آبیاری در پتانسیل آب خاک 11- بار) به‌عنوان عامل اصلی و کود زیستی میکوریز، پلیمر سوپر جاذب و ترکیب آن‌ها به همراه تیمار عدم مصرف میکوریز و سوپرجاذب به‌عنوان عامل فرعی به‌صورتدر نظر گرفته شدند. صفات ارتفاع بوته،‌ شاخص سطح برگ،‌ طول و محیط بلال، تعداد ردیف دانه در بلال، تعداد دانه در ردیف،‌ وزن 100 دانه، عملکرد دانه وزیستی و شاخص برداشت به‌صورت معنی‌داری تحت تاثیر کاربرد سوپرجاذب و میکوریز قرار گرفتند. با اعمال کم آبیاری و نیز به موازات افزایش تنش آبی، صفات رشد و عملکرد کاهش پیدا کرد، اما این کاهش در شرایط تلقیح با میکوریز و با کاربرد سوپر جاذب به‌طور معنی‌داری کمتر بود. بیشترین عملکرد دانه (10.33 تن در هکتار) به تیمار 100 درصد نیاز آبی و استفاده از کود میکوریز و سوپر جاذب و کمترین عملکرد دانه (4.25 تن در هکتار) به تیمار تنش شدید و عدم استفاده از قارچ میکوریز و سوپرجاذب تعلق داشت. در مجموع استقاده از میکوریز و سوپرجاذب رطوبتی در شرایط عدم اعمال تنش و آبیاری نرمال در ذرت، اثر قابل توجهی بر صفات رشد، عملکرد زیستی و عملکرد دانه نداشت، اما در شرایط تنش رطوبتی، اثرات معنی داری بر صفات رشد و عملکرد دانه ایجاد کرد؛ ضمن این‌که با افزایش شدت تنش، این قابلیت افزایش یافت و با کاربرد توام آن ها نیز این اثرات تشدید شد.

effect of mycorrhiza and superabsorbent application on corn growth traits and yield components under water stress condition

to investigate the effects of mycorrhizal fungus and superabsorbent on corn growth traits and yield components under water stress conditions, a factorial split plot experiment based on a randomized complete block design was conducted in hamadan province in 2019. low irrigation treatments including optimal irrigation (irrigation at -3bar soil water potential), moderate drought stress (irrigation at -7bar soil water potential) and severe drought stress (irrigation at -11bar soil water potential) were the main plots and mycorrhizal and superabsorbent polymer biofertilizer, their combination and control (no mycorrhiza and superabsorbent) were sub plots. . the results showed that plant height, leaf area index, ear length, ear periphery, row number per ear, number of seeds per row, 100 seeds weight, grain and biological yields and harvest index were significantly affected by superabsorbent and mycorrhizal application. by increasing the drought stress intensity, the growth and yield components decreased, but the decrease was significantly lower compared to the mycorrhiza and superabsorbent polymer applications. mycorrhiza and superabsorbent applications in severe stress condition could increase biological yield by about 12% and 22% as compared to control. lowest grain yield (4.25 t/ha) was obtained by severe stress without application of bio-fertilizer and superabsorbent. in general, mycorrhiza and superabsorbent applications had no significant effect on growth and biological and grain yields in the absence of stress and normal irrigationcorn; however under water stress conditions, it had significant effects on growth traits and yield, while with increasing stress intensity, this ability increased and with their combined application, these effects intensified.