اثر سطوح مختلف کلات و نانوکلات آهن بر ترکیبات اسیدچرب و درصد روغن کلزا (brassica napus) در مراحل مختلف رشدی

با هدف بررسی اثر محلول‌پاشی با کلات‌ و نانوکلات‌آهن بر ترکیبات اسیدچرب کلزا brassica napus رقم هایولا، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل و در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار، در سال 1397 انجام گرفت. عوامل مورد بررسی شامل غلظت‏های مختلف آهن به‌صورت ترکیبات کلات و نانوکلات آهن در هفت سطح (آب مقطر (شاهد)، یک، دو و سه گرم در لیتر کلات آهن و یک، دو و سه گرم در لیتر نانوکلات آهن) و زمان محلول‎پاشی در دو سطح (مرحله رویشی و شروع گلدهی) بود. نتایج نشان داد که صفت درصد روغن، تحت تاثیر کاربرد کود آهن با غلظت های مختلف آهن (کلات آهن و نانو کلات آهن) و زمان مصرف آن قرار گرفت، به استثنای غلظت یک گرم در لیتر کود کلات آهن که زمان مصرف کود، تاثیری بر درصد روغن کلزا نداشت. تیمار یک گرم در لیتر کلات آهن در مرحله رشد رویشی و همچنین شروع گلدهی (محلول پاشی با تاخیر)، تیمار برتر جهت افزایش درصد روغن کلزا بودند، به‌طوری‌که باعث افزایش به‌ترتیب 77 و 75 درصدی میزان روغن نسبت به تیمار شاهد شدند. بیشترین مقدار سیس-9- اولئیک اسید، با کاربرد یک و دو گرم در لیتر کلات آهن در مرحله رویشی (54.3 و 35.4 درصد افزایش نسبت به شاهد) مشاهده شد. تیمار یک و دو گرم کلات آهن در مرحله رشد رویشی، تیمار برتر جهت افزایش میزان اسید لینولئیک (به‌ترتیب 11.62 و 12.55 درصد افزایش نسبت به شاهد) بود. بیشترین میزان اسید پالمیتیک، به محلول پاشی دو گرم در لیتر نانوکلات آهن در مرحله رشد رویشی و سه گرم در لیتر نانوکلات آهن در مرحله شروع گلدهی (به‌ترتیب با 5.3 و 4.5 درصد افزایش نسبت به شاهد) بود. طبق نتایج این تحقیق، جهت افزایش اسیدهای چرب غیر اشباع مانند اسید اولئیک و اسید لینولئیک، محلول‌پاشی کود آهن به فرم کلاته و در مرحله رویشی توصیه می‌شود.

study of different levels of iron chelate and nano-iron chelate on fatty acid composition and oil percentage of rapeseed (brassica napus) in different growth stages

in order to evaluate the effect of foliar application of iron chelate and nano- chelate on rapeseed oil profile (brassica napus), a factorial experiment based on randomized complete block design with three replications and seven treatments was conducted in 2018. studied factors included different concentrations of iron in the forms of chelate and nano- chelate at seven levels (distilled water (control), one, two and three grams per liter of iron chelate and one, two and three grams per liter of nano-iron chelate) and time of foliar application at two levels (vegetative and beginning of flowering stages). the results showed that oil percentage was affected by the application of iron fertilizer with different concentrations (iron chelate and nano- chelate) and its consumption time, except for the 1 g.l-1 iron chelate fertilizer, which the time of fertilizer application did not affect the percentage of rapeseed oil. application of 1 g.l-1 iron chelate in the vegetative growth stage and also the beginning of flowering (delayed foliar spraying) were the superior treatment to increase the percentage of rapeseed oil, so that it increased 77% and 75% of the oil content compared to the control treatment, respectively. the highest amount of cis-9-oleic acid was observed with the application of 1 and 2 g.l-1 iron chelate in the vegetative stage (54.3% and 35.4% increase compared to the control). the superior treatments increasing the amount of linoleic acid were 2 and 1 g.l-1 iron chelate in the vegetative growth stage (11.62 and 12.55% increase compared to the control, respectively). application of 2 g.l -1 nano-iron chelate in the vegetative growth stage and 3 g.l-1 nano-iron chelate in the beginning of flowering (with 5.3 and 4.5% increase compared with the control, respectively) produced the highest amount of palmitic acid. according to the results, to increase the unsaturated fatty acids such as oleic and linoleic acids, foliar application of iron fertilizer in the form of chelate in the vegetative stage is recommended.