سنجش محتوای عناصر غذایی ارقام مختلف کلزا (brassica napus l.) تحت تاثیر ازتوباکتر و آبیاری

به منظور ارزیابی عملکرد دانه و تجمع عناصر غذایی در ارقام مختلف کلزا تحت تاثیر ازتوباکتر در شرایط قطع آبیاری، آزمایشی در سال زراعی 1396-1395 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی خرم آباد، به صورت کرت خرد شده فاکتوریل و در قالب بلوک کامل تصادفی با چهار تکرار اجرا شد. قطع آبیاری از مراحل 30 درصد گل دهی و 30 درصد خورجین دهی و آبیاری مطلوب (شاهد) به‌عنوان کرت اصلی و تلقیح بذرهای کلزای ارقام نپتون، اکتان و اکاپی با ازتوباکتر (سویه های 63 و70) به‌عنوان کرت فرعی در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد که اثر رژیم آبیاری بر عملکرد دانه و میزان تجمع نیتروژن، فسفر، پتاسیم، کلسیم، منیزیم و منگنز اندام هوایی و دانه کلزا معنی دار بود. اثر ازتوباکتر بر میزان جذب تمامی عناصر غذایی (به جز منیزیم) در بافت سبز و دانه کلزا معنی دار شد و اثرات متقابل رژیم آبیاری، باکتری و رقم بر میزان فسفر، پتاسیم، منیزیم، منگنز و روی اندام هوایی و دانه معنی دار بود. بیشترین عملکرد دانه با 4559 کیلوگرم در هکتار، از تیمار آبیاری مطلوب به دست آمد. مشخص شد که رقم های اکتان و نپتون با تولید عملکرد دانه 4584 و 4290 کیلوگرم در هکتار، نسبت به بقیه ارقام برتری داشتند. با توجه به تاثیر مثبت غلظت پتاسیم و تلقیح بذر کلزا با ازتوباکتر به دلیل خاصیت محلول سازی آن، افزایش کاربرد پتاسیم در خاک و تلقیح بذر می تواند سبب تعدیل اثرات منفی تنش و بهبود عملکرد دانه در کلزا شود.

evaluation the nutrient content of different rapeseed (brassica napus l.) cultivars under the effect of azotobacter and irrigation

in order to evaluate the yield and nutrient accumulation in different cultivars of rapeseed under the effect of azotobacter in irrigation conditions, a factorial split experiment based on randomized complete blocks design with four replications was conducted in khorramabad agricultural research station in 2016-2017. experimental factors included the withholding irrigation from 30% flowering and 30% pod forming, and normal irrigation (control) as the main plot and inoculation of  neptune, oktane and okapi rapeseed cultivar seeds with azotobacter strains (63, 70) and non inoculation (control)as subplots. the results showed that the irrigation regimes had a significant effect on grain yield and the accumulation of nitrogen, phosphorus, potassium, calcium, magnesium, and manganese in shoot and seeds. the effect of azotobacter was significant on all nutrients (except magnesium) uptake in green tissue and seeds. the interaction effects of irrigation regime, bacteria and cultivar were significant on phosphorus, potassium, magnesium, manganese, and zinc levels in shoot and grain. maximum grain yield was obtained from optimal irrigation treatment with 4559 kg.ha-1. it was found that oktane and neptune cultivars with 4584 and 4290 kg grain.ha-1were superior compared to okapi cultivar. with regards to the positive effect of potassium concentration and inoculation of rapeseed seeds with azotobacter due to its solubilizing properties, increasing the application of potassium in soil and seed inoculation can moderate the negative effects of stress and improve grain yield in rapeseed.