بررسی تغییرات عملکرد و کیفیت دانه ارقام کینوا تحت تاثیر تاریخ کشت و تراکم بوته در منطقه جوپار کرمان

به‎منظور ارزیابی عملکرد و کیفیت دانه چهار رقم کینوا (chenopodium quinoa willd.) تحت تاثیر تاریخ کشت و تراکم بوته، آزمایشی به ‌صورت کرت خرد شده-‌‎ فاکتوریل و در قالب طرح آماری بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی واقع در جوپار کرمان طی دو سال  1397‌و 1398 انجام شد. در این تحقیق، تاریخ‎های کشت دوم و 17 مرداد و اول شهریور به‌عنوان عامل اصلی و فاکتوریل چهار رقم titicaca ، giza1، q12 وq18   و دو تراکم کشت 16.6 و 33.3 بوته در مترمربع به‌عنوان عامل فرعی در نظر گرفته شدند. تاریخ کاشت 17 مرداد نسبت به دو تاریخ کاشت دیگر، بیشترین عملکرد دانه را تولید نمود. متوسط عملکرد دانه ارقام titicaca ، giza1، q12 وq18 ، به‌ترتیب 2484، 2239، 2547 و 2881 کیلوگرم در هکتار بود. در رقمq18  در همه تاریخ‌های کشت، ورس مشاهده شد. رقم giza1 با متوسط 18.23 درصد پروتئین خام و 94.12 میلی‌گرم در کیلوگرم آهن در دانه نسبت به سایر ارقام، از کیفیت دانه بهتری برخوردار بود. بیشترین و کمترین شاخص برداشت با میانگین‎های 0.35 و 0.26، به‌ترتیب به ارقام q12 و titicaca تعلق داشت. ارقام giza1 و q12 به‌ترتیب با طول دوره رشد 82 و 99 روز، زودرس‌ترین و دیررس‌ترین ارقام بودند. بر اساس نتایج حاصل از این پژوهش برای منطقه جوپار کرمان، زراعت رقمq12  در تاریخ کاشت 17 مرداد و رقم giza1 در تاریخ کاشت اول شهریور و همچنین تراکم 33.3 بوته در مترمربع توصیه می‌شود.

evaluation of grain yield and quality of quinoa cultivars as affected by planting date and plant density in jupar region of kerman

in order to evaluate the effect of planting date and plant density on grain yield and quality of four quinoa cultivars (chenopodium quinoa willd.), an experiment was conducted as a randomized complete block design arranged in a split factorial was used with four replications in two years (2018 2019) at the agricultural research station located, jupar region, kerman, iran. . experimental treatments consisted of planting dates (24 july, 8 august  and  23 august) as main plots and cultivars (giza1,titicaca, q12 and q18) and plant density (16.6 and 33.3 plant m-2) as sub plots. the highest grain yield was produced at august, 8, compared to the other dates. the average grain yield of giza1, titicaca, q12 and q18 cultivars were 2484, 2239, 2547, and 2881 kg ha-1, respectively. lodging was observed in cultivar q18 in all planting dates. giza1 cultivar with the average of 18.23% crude protein and 94.12 mg kg-1 iron had better grain quality than other cultivars. the highest and lowest harvest index (0.35 and 0.26) belonged to q12 and titicaca cultivars, respectively. giza1 and q12 cultivars were the earliest and latest cultivars with 82 and 99 days of the growing season respectively. based on the results, q12 cultivation on august 8 and giza1 on august 23 with plant density of 33.3 plant m-2 is recommended for jupar region of kerman.