پاسخ فیزیولوژیک و زراعی ژنوتیپ‌های امید بخش گلرنگ به تنش کمبود آب آخر فصل

با هدف شناسایی اثرات خشکی آخر فصل روی اجزای عملکرد، عملکرد دانه و روغن و برخی شاخص های فیزیولوژیک مرتبط با تحمل به خشکی در ژنوتیپ های امید بخش گلرنگ، آزمایشی به صورت کرت‌های خرد شده بر پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار، در اراضی شور مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان شرقی، طی سال زراعی 98-1397 اجرا شد. فاکتور اصلی، خشکی با دو سطح بدون تنش و تنش از گل‌دهی تا رسیدگی دانه و فاکتور فرعی، شش ژنوتیپ گلرنگ (پدیده، قزاقی، لاین های92، 68، 97 و 132) بودند. در اثر تنش خشکی، اجزای عملکرد، عملکرد دانه و روغن، شاخص کلروفیل برگ، هدایت روزنه‌ای و مقدار نسبی آب برگ (rwc) به طور معنی داری کاهش و دمای برگ افزایش یافت و مقادیر این صفاتآن‌ها بین ژنوتیپ ها متفاوت بود. همبستگی بین این شاخص ها و اجزای عملکرد و عملکرد دانه و روغن معنی دار شد. بنابراین نقش همه اجزای عملکرد و درصد روغن دانه روی محصول دهی معنی دار بود. رقم پدیده و لاین امید بخش 68، با کسب مقادیر بالاتر این شاخص ها، همواره بیشترین عملکرد دانه و روغن را نشان دادند. شاخص های کلروفیل برگ، هدایت روزنه، مقدار نسبی آب برگ و دمای برگ، به اثرات خشکی روی ژنوتیپ های گلرنگ را نشان دادند و توان لازم برای گزینش ژنوتیپ های متحمل به خشکی را داشتند.

physiological and agronomic response of promise safflower genotypes to late season water deficit stress

to investigate the effects of late season drought on yield components, seed and oil yields and some physiological indices related to drought tolerance in promise genotypes of safflower, an experiment was conducted as split plot based on a randomized complete blocks design with three replications in saline areas of the east azarbaijan agriculture and natural resources research and education center during the cropping season of 2018-19. the experimental factors included drought stress (non-stressed and stressed from flowering to maturity) and six safflower genotypes (padideh, gazagi, 59, 68, 97 and 132 lines). drought stress decreased yield components, seed and oil yields, leaf chlorophyll index, stomatal conductance and rwc and increased leaf temperature significantly. amounts of these traits were significantly different among genotypes. correlations among these indices and with seed and oil yields were significant. also all yield components had important role in productivity. in all water conditions, padideh variety and promise line 68 had higher amounts of physiological indices and indicated higher seed and oil yields. therefore, leaf chlorophyll index, stomatal conductance, rwc and leaf temperature are able to reflect the effects of water deficit on safflower genotypes and could be used in the drought tolerant genotypes selection.