|
|
|
|
بررسی تحمل یخ‌زدگی در ژنوتیپ‌های منتخب عدس (lens culinaris medik.) در شرایط مزرعه
|
|
|
|
|
|
|
|
نویسنده
|
نباتی جعفر ,نظامی احمد ,میرمیران محبوبه ,حجت سعید
|
|
منبع
|
علوم گياهان زراعي ايران - 1399 - دوره : 51 - شماره : 3 - صفحه:89 -101
|
|
چکیده
|
با وجود مزایای کشت پاییزه در مقایسه با کشت بهاره، عمده‌ترین مشکل در کشت پاییزه، اثرات تنش یخ‌زدگی بر رشد و عملکرد گیاهان می‌باشد؛ بنابراین شناسایی ارقام متحمل یخ‌زدگی، راه کار مناسبی برای رفع این مشکل محسوب می‌شود. در همین راستا، مطالعه‌ای با هدف ارزیابی تحمل یخ‌زدگی در 40 ژنوتیپ منتخب عدس در سال زراعی 97-1396 به‌صورت طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار، در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد انجام شد. کمترین دمای ثبت شده در طول دوره رشد، 12- درجه سانتی‌گراد بود. درصد بقای ژنوتیپ‌ها بین 53 تا 92 درصد متغیر بود و بالاترین درصد بقا (92 درصد) در ژنوتیپ‌های mlc8 و mlc33 مشاهده شد. تعداد 25 ژنوتیپ، دارای بقای بالای 75 درصد بودند. بیشترین ارتفاع بوته در ژنوتیپ mlc13 با 61 سانتی‌متر و بیشترین تعداد غلاف بارور در ژنوتیپ mlc22 با 96 غلاف در بوته مشاهده شد. ژنوتیپ‌های mlc16، mlc454، mlc458، mlc71 و mlc303 دارای وزن صد دانه بیشتر از سه گرم بودند. بیشترین میزان زیست‌توده و عملکرد دانه در ژنوتیپ mlc334، به‌ترتیب با 3159 و 383 گرم در مترمربع تولید شد. گروه‌بندی خوشه‌ای و مقایسه میانگین گروه‌ها با میانگین کل نشان داد که هشت ژنوتیپ mlc8، mlc12، mlc13، mlc33، mlc74، mlc103، mlc469 و mlc742 درصد بقا و عملکرد دانه بیشتری نسبت به میانگین کل داشتند. به‌طورکلی هشت ژنوتیپ از 40 ژنوتیپ مورد مطالعه، بقای بالایی در دمای 12- درجه سانتی‌گراد داشتند و همچنین از نظر عملکرد دانه نیز برتر از سایر ژنوتیپ‌ها بودند، با این وجود، تداوم آزمایش‌ها جهت تائید تحمل یخ‌زدگی این ژنوتیپ‌ها ضروری است.
|
|
کلیدواژه
|
بقا، تحمل به سرما، حبوبات، عملکرد، کشت پاییزه
|
|
آدرس
|
دانشگاه فردوسی مشهد, پژوهشکده علوم گیاهی, ایران, دانشگاه فردوسی مشهد, دانشکده کشاورزی، پژوهشکده علوم گیاهی, ایران, دانشگاه پیام نور, گروه کشاورزی, ایران, دانشگاه فردوسی مشهد, پژوهشکده علوم گیاهی, ایران
|
|
پست الکترونیکی
|
hodjat@um.ac.ir
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Evaluation of freezing tolerance of selected lentil (Lens culinaris Medik.) genotypes in feild conditions
|
|
|
|
|
Authors
|
Nabati J. ,Nezami A. ,Mirmiran M. ,Hojjat S.
|
|
Abstract
|
Despite the benefits of autumn cropping compared to spring cropping, the negative impacts of freezing stress on crop growth and yield is the most important problem of the autumn cropping. So, identifying the freezing tolerant genotypes is a suitable approach to dissolve this problem. In this way, freezing tolerance of 40 lentil genotypes was assessed in 2018 in th Research Farm of Agriculture Faculty, Ferdowsi University of Mashhad, Iran. The experiment was conducted as complete randomized block design with three replications. The lowest recorded temperature during the growth season was -12ºC. Survival percentage varied between 53 and 92% and the highest survival% (92%) was found in MLC8 and MLC33. Survival of 25 genotypes was higher than 75%. Highest plant height (61cm) and number of filled pods per plant (96 pods) was observed in MLC13 and MLC22, respectively. 100-grain weight in five genotypes (MLC16, MLC454, MLC458, MLC71 and MLC303) was more than 3 grams. The highest biomass and grain yield (3159 and 353 gm-2, respectively) was found in MLC334. Results of cluster analysis and comparison of the group means with overall mean indicated the superiority of eight genotypes (MLC8, MLC12, MLC13, MLC33, MLC74, MLC103, MLC469 and MLC742) based on survival percntage and grain yield. In general, among the 40 genotypes studied, eight genotypes had highest survival percentage and superior yield in -12ºC; Although, more experiments are needed to confirm the freezing tolerance of these genotypes.
|
|
Keywords
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|