ارزیابی خصوصیات فیزیولوژیک و عملکرد ارقام گلرنگ در واکنش به محلول ‌پاشی اسیدسالسیلیک و تنش گرمای پایان ‌فصل

به منظور بررسی تاثیر شرایط طبیعی دمای بالا همزمان با محلول‌پاشی اسیدسالیسیلیک بر ظرفیت فتوسنتزی و عملکرد گلرنگ زراعی، آزمایشی مزرعه ای به صورت اسپلیت فاکتوریل، در سال زراعی 97-1396در دانشگاه شهید چمران اهواز انجام شد. فاکتورهای آزمایشی شامل سه تیمار دمایی (شاهد، تنش دمایی ملایم و شدید) در کرت های اصلی، محلول‌پاشی اسیدسالسیلیک در سه سطح (شاهد، 200 و 400 میلی مولار) و ارقام گلرنگ (صفه، پرنیان، گلدشت و فرامان) در کرت های فرعی بودند. نتایج نشان داد که در شرایط شاهد دمایی با محلول‌پاشی اسیدسالیسیلیک، صفات مهم عملکرد دانه، سرعت فتوسنتز و شدت تعرق، برتری معنی داری نسبت به تیمارهای تنش در ارقام نشان داد. در شرایط تنش گرمایی ملایم، محلول‌پاشی توانست اثر کاهشی دما را بر صفات گفته شده کنترل نماید و اختلاف معنی داری بین دو غلظت محلول‌پاشی وجود نداشت. با افزایش تنش دمایی، تفاوت بین ارقام و غلظت های محلول‌پاشی آشکار شد، به‌طوری‌که در تیمار تنش شدید، دو رقم گلدشت و فرامان، دارای ثبات، پایداری فتوسنتز و رشد بیشتری بودند. سرعت فتوسنتز در تمام ارقام، همبستگی مثبت و بالایی با عملکرد داشت. با توجه به روند تغییرات فیزیولوژیکی و عملکرد گلرنگ در پاسخ به افزایش دمای محیط و تحمل نسبی تنش شدید دمایی، محلول‌پاشی اسیدسالیسیلیک در شرایط تنش دمای بالا جهت تکمیل مراحل رشدی و بروز پتانسیل عملکرد در ارقام گلدشت و فرامان، موثرتر بود.

Evaluation of physiological and yield characteristics of safflower cultivars in response to salicylic acid foliar application and late- season heat stress

In order to investigate the simultaneous effects of natural high temperature stress and salicylic acid foliar application on photosynthetic capacity and yield of safflower, a field experiment was carried out as a split-factorial, at Shahid Chamran University of Ahvaz in 2017-18. Experimental factors included three temperature treatments (control, mild and severe temperature stresses) as the main plot, salicylic acid application at three levels (0, 200 and 400 ppm) and safflower cultivars as sub plots. Results showed that under control temperature and SA application, the important characteristics such as seed yield, photosynthesis and transpiration rates had significant superiority than similar treatments. At mild-temperature stress, spraying modulated negative effect of temperature on the important characters, and there was no significant difference between two concentrations of salicylic acid (200 and 400ppm). By the intensity of temperature stress, differences between safflower cultivars and the spraying concentrations were appeared; so that, under severe temperature stress, Goldasht and Faraman cultivars had more stability, photosynthesis sustainability and growth. In all cultivars, photosynthesis rate high positive correlation with yield. According to the physiological changes and safflower yield in response to intensify environmental temperature and semi-resistant severe-temperature stress, it seems that salicylic acid spraying was more effective on completing the growth stages and achiving the potential yield of Goldasht and Faraman cultivar at high-temperature stress.