واکنش کمی و کیفی لوبیا (phaseolus vulgaris l.) به شیوه کاربرد کودهای فسفر و سولفات روی در مقادیر مختلف کود نیتروژن آغازگر

به منظور بررسی اثر شیوه‌های کاربرد کودهای فسفات و سولفات روی بر عملکرد و اجزای عملکرد، درصد پروتئین، فسفر و روی دانه یک رقم لوبیای تلقیح شده با rhizobium leguminosarum در سطوح مختلف کود نیتروژن آغازگر، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل و در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار، در سال زراعی 95-1394 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه بوعلی سینا انجام شد. در این آزمایش، سه عامل مقدار کود نیتروژن آغازگر (صفر، 30 و 60 کیلوگرم نیتروژن در هکتار) و شیوه مصرف سولفات‌روی (خاک‌پخش و محلول‌پاشی) و فسفات (خاک پخش و نواری) در نظر گرفته شد. بیش ترین تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در غلاف، عملکرد دانه و عملکرد زیستی لوبیا، از تیمار 30 کیلوگرم نیتروژن + فسفر نواری + محلول پاشی روی، به‌ترتیب به‌میزان 14.25، 4.98، 3180 و 10197 کیلوگرم در هکتار به‌دست آمد که نسبت به تیمار شاهد (خاک پخش کودهای فسفات و سولفات روی + عدم مصرف نیتروژن)، به‌ترتیب 90، 81، 88 و 95.34 درصد افزایش داشتند. مصرف نواری کود فسفر در دو سطح صفر و 30 کیلوگرم در هکتار کود نیتروژن آغازگر، موجب افزایش پروتئین دانه، به‎ترتیب به‌میزان 23.6 و 20.7 درصد شد و غلظت فسفر دانه را نیز 34 درصد بالا برد. محلول پاشی سولفات‎روی نیز پروتئین و غلظت روی دانه را نسبت به کاربرد خاک‎پخش آن، به‎ترتیب 16 و 13 درصد افزایش داد. بر اساس نتایج به‌دست آمده، مصرف 30 کیلوگرم در هکتار نیتروژن آغازگر به همراه کاربرد همزمان فسفر نواری و محلول پاشی روی، تیمار مناسبی در بهبود کمیت و کیفیت دانه لوبیا می باشد.

Quantitative and qualitative reaction of common bean (Phaseolus vulgaris L.) to phosphorous and zinc sulfate application method under different rates of nitrogen starter fertilizer

To investigate the effect of application method of phosphate and zinc sulfate fertilizers on yield and seed protein percentage, phosphorus and zinc in common bean cultivar which was inoculated with Rhizobium leguminosarum, a factorial experiment was conducted in a randomized complete block design with three replications at Bu-Ali Sina University in 2015-2016. In this experiment, three factors consist of N fertilizer (0, 30 and 60 kg N ha-1), zinc sulfate (soil broadcasting and foliar feeding) and phosphate application method (soil broadcasting and placement near the seed) were considered. The highest number of pods per plant, number of seeds per pod, grain yield and biological yield of beans were 14.25, 4.98, 3180 and 10197 kg ha-1, respectively, which obtained from 30 kg N ha-1 + phosphate placement + foliar feeding of zinc sulfate and were increased 90, 81, 88 and 95.34%, compared to control treatment (soil broadcasting of phosphate and zinc sulfate without nitrogen). The phosphate placement at 0 and 30 kg ha-1 of nitrogen increased seed protein by 23.6% and 20.7%, respectively, and also increased the grain phosphorus concentration by 34%. Foliar zinc sulfate increased the protein and Zn concentration of the seed, by 16% and 13%, respectively, compared to soil broadcasted application. Based on the results, 30 kg ha-1 nitrogen starter application with phosphate placement plus zinc sulfate foliar spraying is a suitable treatment to improve the quantity and quality of bean seeds.