ارزیابی تحمل به شوری در گیاهچه‌های لاین‌های نوترکیب برنج ایرانی

به‌ منظور بررسی تنوع ژنتیکی 74 لاین خالص نوترکیب برنج ایرانی حاصل تلاقی ارقام ندا × اهلمی طارم در مرحله گیاهچه ای و تحت تنش شوری،، آزمایشی به‌صورت تجزیه مرکب و در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار، در دو شرایط کشت نرمال و تنش شوری در دانشگاه گنبد کاووس در سال 1395 انجام شد. برای اعمال تنش شوری، گیاهچه ها به‌مدت یک هفته تحت تنش شش دسی زیمنس بر متر قرار گرفتند و سپس میزان تنش شوری به 12 دسی زیمنس بر متر افزایش یافت. محتوای کلروفیل، طول ریشه و ساقه، وزن تر و خشک ریشه و ساقه، سطح برگ، طول و عرض بزرگترین برگ، تعداد ریشه، قطر ریشه، چگالی سطحی ریشه، غلظت سدیم و پتاسیم ریشه و ساقه، نسبت سدیم به پتاسیم ریشه و ساقه، طول، عرض و تعداد روزنه، زیست‌تودهزیست‌توده تر و خشک و امتیاز ارقام براساس امتیازدهی موسسه بین المللی تحقیقات برنج ثبت شد. معنی دار بودن تفاوت بین لاین ها برای صفات مورد بررسی، تنوع بین آن‌ها را نشان داد. بالاترین همبستگی ها مربوط به صفات قطر ریشه و چگالی سطحی ریشه بود. امتیاز ارقام، همبستگی معنی داری با وزن خشک گیاهچه، مساحت برگ و محتوای کلروفیل و طول ریشه داشت. در رگرسیون مرحله ای، صفات محتوای کلروفیل و مساحت برگ، بیشترین تغییرات را توجیه کردند. تجزیه خوشه ای بر اساس مجموع صفات گیاهچه ای، لاین ها را به چهار گروه تقسیم کرد و لاین های 11، 102 ،39 و 85، متحمل به تنش شوری تشخیص داده شدند. نتایج به‌دست آمده از این پژوهش می تواند لاین های متحمل را برای تلاقی و تهیه جمعیت های مناسب برای برنامه های اصلاحی شناسایی کند..

Evaluation of salinity tolerance in Iranian rice recycling linseed seedlings

To study the genetic diversity of 74 Iranian recombinant inbred lines of Neda × Ahlami Tarom under salinity stress in seedling stage, an experiment was conducted in completely randomized design with three replications and two conditions of normal culture and salt stress at Gonbad Kavous University in 2015. The seedling was evaluated in 6 dSm-1 salinity for a week, and then salt stress was increased to 12 dSm-1. Chlorophyll content, root and shoot lengths, root and shoot dry weights, leaf area, length and width of the biggest leaf, root numbers, root diameter, root density, Na+ and K+ concentrations of root and stem, Na+/K+ in shoot and root, Length, width and number of stomata and salt tolerance score were recorded. The significant differences between the lines for the studied traits showed the variation between them. The highest correlation was observed between root diameter and root surface density. The correlation coefficients were significant for seedling dry weight, leaf area and chlorophyll content and root length. In the stepwise regression, chlorophyll content and leaf area described the most significant changes. Cluster analysis based on total seedling traits divided lines into four groups andlines 11, 102, 39 and 85 were resistant to salinity stress. The results obtained from this study can identify the lines tolerated for crossing and prepare populations suitable for breeding programs.