تاثیر کود‌های زیستی و محلول ‌پاشی نانو اکسید آهن بر عملکرد دانه و برخی خصوصیات فیزیولوژیکی سیاهدانه (nigella sativa l.)

به منظور بررسی تاثیر محلول پاشی نانو اکسید آهن و کود های زیستی بر عملکرد دانه و برخی خصوصیات فیزیولوژیکی سیاهدانه(nigella sativa l.) ، آزمایشی به صورت فاکتوریل و بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار، در سال 1396 در مزرعه دانشگاه صنعتی شاهرود اجرا شد. تیمار های آزمایش شامل سه سطح محلول پاشی نانو اکسید آهن (شاهد، 1/5 و سه گرم در لیتر آب) به عنوان فاکتور اول و پنج سطح کود زیستی (قارچ های میکوریزی glomus mosseaeو glomus intraradices و دو نوع باکتری محرک رشد شامل ازتوباکتر و آزوسپریلیوم به همراه تیمار شاهد) به‌عنوان فاکتور دوم بودند. نتایج نشان داد که بیشترین عملکرد دانه از تلقیح با قارچ میکوریزglomus intraradices  به‌ دست آمد. اثر متقابل محلول‌پاشی نانواکسید آهن و کود های زیستی، تاثیر معنی داری بر میزان فعالیت آنزیم های آنتی ‌اکسیدانی کاتالاز، آسکوربات پراکسیداز و پلی فنول اکسیداز و همچنین مقادیر کلروفیل کل، a و b داشت. بیشترین میزان فعالیت آنزیم کاتالاز، آسکوربات پراکسیداز و پلی فنول اکسیداز در تیمار سه گرم نانواکسید آهن در یک لیتر آب و عدم مصرف کود زیستی به‌دست آمد. بیشترین مقدار کلروفیل a از تیمار سه ‌گرم در یک لیتر آب به همراه قارچ میکوریزی glomus intraradices و کلروفیل b از مصرف همزمان دو غلظت مصرفی نانواکسید آهن به همراه دو گونه قارچ میکوریزی به‌دست آمد.به‌‌نظر می‌رسد که در بین تیمار های مورد بررسی، تلقیح گیاه با قارچ میکوریز glomus intraradicesبیشترین تاثیر را بر عملکرد دانه گیاه سیاهدانه داشت و محلول پاشی سه گرم نانو اکسید آهن در لیتر، در افزایش رنگدانه های فتوسنتزی و فعالیت آنزیم های آنتی ‌اکسیدان بسیار موثر واقع شد.

Effects of biofertilizers and foliar application of iron oxide nanoparticle on grain yield and some physiological characteristics of black cumin (Nigella sativa L.)

Abstract To study the effects of biofertilizers and foliar application of iron oxide nanoparticles on grain yield and some physiological characteristics of black cumin (Nigella sativa L.), an experiment was carried out as factorial in randomized complete block design with three replications at the growing season of 2017, in Agricultural College of Shahrood University of Technology. Treatments consisted of foliar application of iron oxide nanoparticles at three levels (control, 1.5 and 3 g/L water) as the first factor and biofertilizers at five levels (mycorrhizal fungi Glomus intraradices and Glomus mosseae and two types of growth promoting rhizobacteria including Azospirillum and Azotobacter solution with control) as the second factor. Results showed that the highest grain yield was obtained from inoculation with mycorrhizal fungus, Glomus intraradices .The interaction of foliar application of iron oxide nanoparticles and biofertilizers had a significant effect on antioxidant enzyme activities such as catalase, ascorbat peroxidase and polyphenol oxidase as well as total, “a” and “b” chlorophylls. The highest activity of catalase, ascorbat peroxidase and polyphenol oxidase enzymes were in 3 g/L water Iron oxide nanoparticles treatment of and non-use of biofertilizers. The highest amount of chlorophyll “a” was obtained from 3 g/L water treatment, with Glomus intraradices and chlorophyll “b” from the combination of two concentrations of iron nano oxide with two mycorrhizal fungi. It seems that among the treatments studied, Glomus intraradices had the highest effect on grain yield of the black cumin and application of 3 g iron nano oxide /L of water was highly effective in the photosynthetic pigmentation increasing and antioxidant enzymes activity.