تجزیه پایداری عملکرد دانه ژنوتیپ‌های عدس با استفاده از شاخص‌های روش‌ امی

در این پژوهش، 12 ژنوتیپ امیدبخش عدس به‌همراه ارقام کیمیا و گچساران به‌مدت سه سال زراعی (92-1389) در مناطق گچساران، گنبد، خرم‌آباد و مغان کشت ‌شدند. تجزیه واریانس ammi نشان داد که اثرات محیط، ژنوتیپ، برهمکنش ژنوتیپ و محیط و شش مولفه اصلی اول معنی‌دار بودند. ژنوتیپ شماره چهار (1196 کیلوگرم در هکتار) بیشترین عملکرد دانه را داشت. شاخص asv، ژنوتیپ‌های هشت، 11، 14، 10 و شش، شاخص sipc، ژنوتیپ‌های نه، 14، 11، 10 و 12، شاخص ev، ژنوتیپ‌های نه، 12، 14، 10 و چهار، شاخص za، ژنوتیپ‌های 14، 11، نه، هشت و شش و شاخص waas، ژنوتیپ‌های 11، 14، هشت، شش و یک را به‌عنوان پایدارترین ژنوتیپ‌ها انتخاب کردند. بر اساس شاخص ssiasv، ژنوتیپ‌های چهار، هشت، شش، 10 و هفت، شاخص ssisipc، ژنوتیپ‌های نه، چهار، شش و هشت، شاخص ssiev، ژنوتیپ‌های چهار، نه و 12، شاخص ssiza، ژنوتیپ‌های شش، هشت، نه و چهار و شاخص ssiwaas، ژنوتیپ‌های چهار، شش و هشت برترین ژنوتیپ‌ها از نظر عملکرد و پایداری بودند. بر اساس بای‌پلات ammi1، ژنوتیپ‌های شش، چهار و هشت با عملکرد دانه‌ بیشتر از عملکرد کل و کم­ترین مقادیر ipca1، به‌عنوان ژنوتیپ‌های پایدار با سازگاری عمومی بالا شناسایی شدند. در بای‌پلات ammi2، ژنوتیپ‌های شماره چهار، هشت، نه و 12، علاوه بر پایداری عمومی بالا، دارای عملکرد دانه‌ای بالاتر از میانگین کل بودند. پایدارترین ژنوتیپ‌ها در شاخص برتری ژنوتیپ‌های شماره چهار و شش بودند. در مجموع و بر اساس شاخص‌های مختلف، ژنوتیپ‌های شماره چهار، شش و هشت در بسیاری از محیط‌ها، دارای عملکرد بالا و در بیشتر روش‌ها، دارای پایداری مطلوبی بودند و می‌توانند گزینه‌ معرفی ارقام جدید باشند.

Grain yield stability analysis of lentil genotypes by AMMI method indices

In this study, 12 promising lentil genotypes along with Kimia and Gachsaran cultivars were cultivated during three cropping years (2010-2011) in Gachsaran, Gonbad, Khorramabad and Moghan regions. AMMI analysis of variance showed that the effects of environment, genotype and their interaction and the first six main components were significant. Genotype 4 (1196 kg / ha) had the highest grain yield. 8, 11, 14, 10 and 6 genotypes based on ASV index, 9, 14, 11, 10 and 12 genotypes based on SIPC index, 9, 12, 14, 10 and 4 genotypes based on EV index, selected genotypes 14, 11, 9, 8 and 6 based on ZA index and 11, 14, 8, 6 and 1 genotypes based on WAAS index were selected as the most stable genotypes. The best genotypes in terms of yield and stability were  4, 8, 6, 10 and 7 genotypes based on ssiASV, 9, 4, 6 and 8 genotypes based on ssiSIPC index, 4, 9 and 12 genotypes based on ssiEV index, 6, 8, 9 and 4 genotypes based on ssiZA index and 4, 6 and 8 genotypes based on ssiWAAS index.  Based on AMMI1 biplot, 6, 4 and 8 genotypes with mean grain yield higher than total yield average and lowest values of IPCA1 were identified as stable genotypes with high general compatibility. In AMMI2 biplot, 4, 8, 9 and 12 genotypes high general stability and higher grain yield than the total average. The most stable genotypes in the superiority index were 4 and 6 genotypes. In general, based on different indices, 4, 6 and 8 genotypes had high yield in many environments and in the most methods, had good stability and could be candidates for introduction of new cultivars.