اثر تاریخ انتقال بنه و وزن بنه مادری بر صفات کیفی و عملکرد زعفران در شرایط اقلیمی جیرفت

کیفیت و کمیت زعفران، تحت تاثیر عوامل متعددی از جمله شرایط اقلیمی قرار می گیرد. به همین منظور، اثر تاریخ انتقال بنه و وزن بنه بر ویژگی های کیفی و عملکرد زعفران، به‌صورت یک آزمایش فاکتوریل اسپلیت پلات در زمان و در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در دو برداشت در سال های 96 و 97 در مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی جنوب استان کرمان ایستگاه اسفندقه بررسی شد. تیمارهای آزمایش از ترکیب سه تاریخ انتقال بنه (15 خرداد، 15 مرداد و 15 شهریور) در چهار وزن بنه (شش تا هشت، هشت تا 10، 12-10 و 20-12 گرم)  به‌دست آمد. میزان کروسین، پیکروکروسین و سافرانال، تعداد گل و عملکرد کلاله اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که  اثر تاریخ انتقال و وزن بنه و برهمکنش دو عامل بر تمامی صفات در طی دو سال معنی دار شد. بررسی جداگانه عوامل مورد بررسی طی دو سال نشان داد که در سال اول، اثر عامل تاریخ انتقال بنه بر تمامی صفات به غیر از میزان کروسین معنی دار بود و اثر وزن بنه و اثر متقابل وزن بنه در تاریخ انتقال بنه بر تمامی صفات کیفی و عملکردی زعفران معنی دار بود. بر اساس نتایج سال دوم، اثر تاریخ انتقال و وزن بنه و برهمکنش آن ها بر کروسین، سافرانال و پیکروکروسین معنی دار شد، ولی تنها اثر عامل تاریخ انتقال بنه بر صفات تعداد گل و عملکرد معنی دار بود. صفات کیفی تحت تاثیر اندازه بنه و تاریخ انتقال آن قرار گرفتند، به‌طوری‌که میزان سافرانال ، پیکروکروسین و کروسین دربنه های 20-12 گرم نسبت به سایر گروه های وزنی در بالاترین سطح قرار داشت؛ بنابراین برای تولید زعفران با عملکرد و کیفیت بالا (زعفران ممتاز)، استفاده از بنه های مادری درشت (بالای 10 گرم) و کشت در خرداد ماه توصیه می‌شود.

Effect of corm transfer date and maternal corm weight on qualitative traits and yield of saffron in Jiroft condition

The quality and quantity of saffron are affected by several factors, including climatic and environmental conditions. In order to investigate the effects of corm transfer date and weight on qualitative characteristics and yield of saffron (Crocus sativus L.), an experiment was carried out as a split factorial in time based on randomized complete blocks design with three replications in two harvests at the Southern Kerman Agricultural and Natural Resources Research and Education Center (Sfandagheh station) in 2017-2018. Experimental treatments were three corm transfer dates (4 June, 5 August and 5 September) and four corm weights (6-8, 8-10, 10-12 and 12-20 g). Crocin, picrocrocin, and safranal contents, flower number and dried stigma yield were measured. The results showed that the effect of corm transfer date and weight and their interaction were significant on the all traits during two years. A separate analysis of the studied factors in two years showed that in the first year, the effect of corm transfer date was significant on taste, aroma, number of flowers and saffron yield but not significant on its pigment content. Effect of corm weight and interaction of corm weight and transfer date were significant on all quality and yield traits of saffron. The results in second year showed that the effect of corm transfer date and weight and their interaction were significant on color and flavor, but for flower traits and yield, only the effect of corm transfer date was significant. Qualitative traits were affected by the corm size and its transfer date. 12-20 g corms had the highest safranal, picrocrocin and crocin content compared to other weight groups. Therefore, it can be concluded that, for the production of high-yield and quality saffron (premium saffron), it is recommended to use large mother corms (above 10 grams) and cultivation in June.