ارزیابی اثر رژیم آبیاری و قارچ میکوریز آربوسکولار بر برخی صفات زراعی زعفران (crocus sativus l.) در بسترهای کاشت آلی

به منظور ارزیابی اثر دو جدایه قارچ میکوریز آربوسکولار موجود در ریزوسفر زعفران بر برخی صفات زراعی آن در شرایط تنش قطع آبیاری، پژوهشی به صورت اسپلیت فاکتوریل و در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار در موسسه تحقیقات خاک و آب انجام شد. تیمارها شامل رژیم های آبیاری [آبیاری مطلوب (بدون تنش)، قطع آبیاری در ابتدای فصل رشد و قطع آبیاری در ابتدا و اواسط فصل رشد] به عنوان عامل اصلی، بستر کاشت آلی در سه حالت [عدم مصرف کود آلی، مصرف ورمی‌کمپوست (20 تن در هکتار) و بیوچار (10 تن در هکتار)] و قارچ میکوریز آربوسکولار در سه سطح [عدم مصرف، جدایه a و جدایه b] به عنوان عامل فرعی بودند. یافته های مولکولی حاکی از آن بود که هر دو جدایه جداسازی شده از ریزوسفر زعفران متعلق به گونه rhizophagus irregularis بودند. نتایج نشان داد که برهمکنش رژیم آبیاری با بستر کاشت آلی، بر عملکرد اقتصادی و همچنین برهمکنش رژیم های آبیاری، بستر کاشت آلی و قارچ r. irregularis بر تعداد و وزن تر  و خشک برگ، وزن بنه و قطر بنه در گلدان معنی دار بود. بیشترین عملکرد (0.062 گرم در گلدان) به آبیاری مطلوب به همراه بیوچار تعلق داشت. علاوه‌ بر این، بالاترین تعداد (180 عدد) و وزن تر و خشک برگ (90.2 و 23.96 گرم)، وزن بنه (7.67 گرم) و قطر بنه (2.38 سانتی متر) در گلدان در شرایط آبیاری مطلوب به همراه کاربرد بیوچار و rhizophagus irregularis isolate b تولید شد. به‌طورکلی، استفاده از کود بیوچار با rhizophagus irregularis isolate b بیشترین تاثیر را بر صفات اندازه‌گیری شده زعفران در رژیم های مختلف آبیاری داشت.

Effect of irrigation regimes and arbuscular mycorrhizal fungus on some agronomic traits of saffron (Crocus sativus L.) in different planting media

In order to evaluate the effect of two isolates of arbuscular mycorrhizal fungus in saffron rhizosphere on some of saffron agronomic traits under different irrigation regimes, an experiment was conducted as split plots factorial in a randomized completely design with three replications at the Institute of Soil and Water Research, Karaj, Iran. The treatments consisted of three irrigation regimes (normal irrigation (control), irrigation cut off at the beginning of the growing season and at the beginning and middle of the growing season) as the main factors, three organic planting media (no organic fertilizer, vermicompost (20 t.ha-1) and biochar (10 t.ha-1) and arbuscular mycorrhizal fungal in three levels (no application, isolate a and isolate b) as a sub factors. Molecular findings indicated that, both strains isolated from saffron rhizosphere belonged to Rhizophagus irregularis. The results showed that the interaction effect of water stress and planting media on economic yield and also, the interaction effect of water stress, planting media and R. irregularis fungus on leaf number, fresh and dry weights and corm weight and diameter per pot were significant. The highest yield (0.062 g/pot) belonged to the full irrigation with biochar. Meanwhile, the highest leaves number (180), fresh and dry weights (90.2 and 23.96 g, respectively) and corm weight (7.67 g) and diameter (2.38 cm) per pot were obtained at full irrigation with biochar and Rhizophagus irregularis isolate b. In general, the use of biochar fertilizer with Rhizophagus irregularis isolate b had the greatest effect on the measured traits of saffron in different irrigation regimes.