ارزیابی اثر تیمارهای مختلف بر شکست خواب بذر گیاه بادآورد (notobasis syriaca) به‌عنوان اولین گزارش در ایران

به منظور ارزیابی اثر تیمارهای مختلف بر شکست خواب بذر گیاه بادآورد، دو آزمایش جداگانه در دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان در سال 1396 با سه تکرار انجام گرفت. آزمایش اول شامل نه تیمارهای فیزیکی، مکانیکی و شیمیایی (شاهد، خراش دهی سطحی، خراش دهی سخت، سرمادهی مرطوب به مدت یک و دو هفته دردمای چهار درجه سلسیوس، خیساندن با آب داغ به مدت دو ساعت بدون خراش دهی، خیساندن با آب مقطر در دمای 25 درجه به مدت دو ساعت با خراش دهی، تیمار اسید سولفوریک غلیظ به مدت شش و 12 دقیقه) در قالب طرح کاملا ًتصادفی بود. آزمایش دوم به صورت فاکتوریل و شامل تیمارهای هورمونی (جیبرلیک اسید در غلظت های صفر، 200، 400، 600، 800، 1000 پی پی ام و مدت زمان پرایمینگ در دو زمان 12 و 24 ساعت) در قالب طرح کاملاً تصادفی بود. بیشترین درصد جوانه زنی (40 درصد) در شرایط قرارگیری بذرها در اسید سولفوریک غلیظ به مدت 12دقیقه بود. نتایج آزمایش دوم نشان داد که کاربرد جیبرلیک اسید برای 12 ساعت در تمامی غلظت ها، منجر به 100 درصد جوانه زنی شد. بیشترین درصد جوانه زنی در مدت 24 ساعت (47 درصد)، در غلظت 200 و 400 پی پی ام مشاهده شد. با افزایش غلظت جیبرلیک اسید، زمان رسیدن به 50 درصد جوانه زنی (t50) در تیمار 12 ساعت به صورت خطی کاهش یافت و از 31 ساعت در 200 پی پی ام، به 19 ساعت در 1000 پی پی ام رسید. در تیمار 24 ساعت پرایمینگ، t50 از تابع گوسین تبعیت نمود و بیشترین زمان لازم برای دست یابی به t50 در 600 پی پی ام (92 ساعت) به دست آمد. نتایج نشان داد که در تیمار 12 ساعت پرایمینگ، بیشترین شاخص ویگور، به غلظت 400 پی پی ام پس از 12 دقیقه تیمار اسید سولفوریک تعلق داشت. غوطه ورکردن بذرها به مدت 12 دقیقه در اسید سولفوریک و پرایمینگ جیبرلیک اسید با 400 پی پی ام به مدت زمان 12 ساعت جهت شکست خواب و افزایش شاخص ویگور بادآورد توصیه می شود.

Effects of different treatments on seed dormancy breaking in Syrian Thistle (Notobasis syriaca) as the first report in Iran

To evaluate the effects of different treatments on seed dormancy breaking of Notobasis, two separate experiments were conducted at Agricultural Sciences and Natural Resources University of Khuzestan, in 2017 with three replications. The first experiment included nine physical, mechanical and chemical treatments (control, surface scarification, intense scarification, one and two weeks of chilling at 4°C, soaking into hot water for two hours without scarification , soaking in 25°C distilled water for two hours with scarification  and acid treatment for six and 12 minutes) based on completely randomized designs (CRD). The Second experiment was hormone priming arranged as a factorial experiment based on completely randomized design with gibberellin concentrations (0, 200, 400, 600, 800 and 1000 ppm) and priming duration (12 and 24 hour) as the treatments. The highest seed germination (40%) obtained from 12 minutes of acid treatment. Results showed that seed germination reached to 100% after priming seeds with GA3 concentrations for 12 hours. However, increase the priming durations to 24 hours, significantly declined seed germination to 47% in 200 and 400 ppm of GA3 concentrations. The Increase of GA3 concentrations in 12 hours led to a linear reduction of T50 from 31 hours in 200 ppm to 19 hours in 1000 ppm). In 24 hours of priming treatment, T50 followed a Gaussian function and the highest T50 (92 hours) was obtained from 600 ppm. It is recommended to immerse the seeds for 12 minutes in sulfuric acid and prime with 400 ppm GA3 acid for 12 hours to break dormancy and increase the vigor index.