اثر تنش خشکی و محلول‌پاشی سولفات روی بر برخی صفات فیزیولوژیکی، مورفولوژیکی و عملکرد روغن گشنیز (coriandrum sativum l.)

آزمایش مزرعه‌ای به‌صورت اسپلیت‌پلات بر پایه طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1395 در اردبیل اجرا گردید تا شاخص‌های فیزیولوژیکی و مورفولوژیکی وعملکردروغن گشنیز در واکنش به محلول‌پاشی روی و محدودیت آب ارزیابی شوند.فاکتورهای آزمایش شامل چهار سطح آبیاری (آبیاری بعد از 70، 100، 130 و 160 میلی‌متر تبخیر از تشتک کلاس a) و سه سطح محلول‌پاشی روی (شاهد (محلول‌پاشی با آب)، محلول‌پاشی با غلظت سه در هزار (1zn) و محلول‌پاشی با غلظت شش در هزار (2zn)) بودند.تیمارهای آبیاری و محلول‌پاشی به ترتیب در کرت‌های اصلی و فرعی قرار گرفتند.کاهش فراهمی آب به افت محتوای نسبی آب برگ و شاخص کلروفیل برگ منجر شد. با این حال، محتوای پرولین برگ تحت شرایط آبیاری محدود افزایش یافت. میانگین شاخص کلروفیل برگ به طور معنی‌داری با کاربرد روی با غلظت شش در هزار نسبت به شاهد افزایش پیدا کرد.کاهش دسترسی به آب به افت میانگین ارتفاع بوته، قطر ساقه، تعداد برگ و عملکرد دانه منجر گردید. محلول‌پاشی با روی با غلظت شش در هزار موجب افزایش معنی‌دار ارتفاع بوته وعملکرد دانه شد. درصد روغن دانه گشنیز تحت تنش خشکی افزایش یافت، ولی عملکرد روغن در نتیجه تنش کم‌آبی کاهش پیدا کرد. عملکرد روغن با کاربرد روی با غلظت شش در هزار افزایش معنی‌داری یافت. بنابراین، محلول‌پاشی روی با غلظت سه در هزار در مناطق با آب و هوا و خاک مشابه محل اجرای طرح برای بهبود تولید عملکرد دانه و روغن گشنیز تاکید کرد. این امر در شرایط محدودیت آب دارای اهمیت بیشتری می‌باشد.

Effect of water deficit stress and foliar application of zinc sulfate on physiological and morphological traits and oil yield of coriander (Coriandrum sativum L.)

Field experiment was carried out as split plot based on randomized complete block design with three replications in 2017, to evaluate physiological and morphological performance and oil yield of coriander, in response to water limitation and foliar application of zinc. Treatments were four levels of water supply (irrigation after 70, 100, 130 and 160 mm evaporation from class A pan) and three levels of zinc foliar application (control (foliar application of water), foliar application of zinc with 3 g ZnSo4/L (Zn1) and foliar application of zinc with 6 g ZnSo4/L (Zn2)).Irrigation and foliar application treatments were allocated to main and sub plots, respectively. Decreasing water availability resulted in decreasing leaf relative water content and chlorophyll content. However, proline content of leaves enhanced under limited irrigation conditions. Mean leaf chlorophyll content significantly enhanced by exogenous spray of zinc with 6 g ZnSo4/L, compared with control. Decreasing water supply led to reduction in plant height, stem diameter, number of leaves per plant and grain yield. Foliar application of zinc with 6 g ZnSo4/L caused significant increase in plant height and grain yield. Oil percentage in the grains of coriander increased as a result of water deficit, but grain oil yield decreased with increasing irrigation intervals. Oil yield significantly enhanced by foliar application of zinc with 6 g ZnSo4/L. There was no significant difference between 3 and 6 g ZnSo4/L foliar application of zinc.This would become more important under conditions where water availability is limited.