واکنش برخی شاخص های فیزیولوژیکی رشد لوبیا (phaseolus vulgaris l) به شیوه مصرف کودهای فسفات و سولفات‌روی در مقادیر مختلف کود نیتروژن استارتر

به منظور بررسی اثر شیوه‌های کاربرد کودهای فسفات و سولفات‌روی بر برخی شاخص‌های فیزیولوژیکی رشد لوبیای تلقیح شده با ریزوبیوم (رقم اختر) در سطوح مختلف کود نیتروژن استارتر، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در سال 1395 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه بوعلی سینا انجام شد. کود نیتروژن به عنوان فاکتور اول در سه سطح صفر، 30 و 60 کیلوگرم در هکتار، شیوه مصرف سولفات‌روی به عنوان فاکتور دوم به دو روش خاک‌پخش و محلول‌پاشی و شیوه مصرف سوپر‌ فسفات تریپل به عنوان فاکتور سوم به دو روش خاک پخش و نواری در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد بیش ترین شاخص سطح برگ (lai)، وزن خشک کل (tdw) و سرعت رشد محصول (cgr) در تیمار کاربرد توام فسفات به صورت نواری + محلول پاشی سولفات‌روی در حضور 30 کیلوگرم نیتروژن استارتر در هکتار به ترتیب به مقدار 5، 1100 گرم بر متر مربع و 24 گرم بر متر مربع در روز حاصل شد. تیمار مذکور حداکثرهای lai،tdw  و cgr را به ترتیب 43، 69 و 92 درصد نسبت به تیمار خاک‌پخش کودهای فسفات و سولفات روی + عدم مصرف نیتروژن افزایش داد. در مورد دو شاخص رشد سرعت جذب خالص (nar) و سرعت رشد نسبی (rgr) در 75 روز پس از کاشت تنها اثرات اصلی عوامل معنی دار شدند. بنابراین کاربرد توامان سوپر فسفات تریپل به صورت نواری و مصرف برگی سولفات‌روی به همراه 30 کیلوگرم در هکتار نیتروژن استارتر بهترین تیمار جهت افزایش شاخص‌های رشد لوبیای تلقیح شده با ریزوبیوم می‌باشد.

The response of physiological indices of bean (Phaseolus vulgaris L.) to application method of phosphate and zinc sulfate fertilizers at different amounts of starter nitrogen fertilize

In order to investigate the effect of application method of phosphate and zinc sulfate fertilizers on some physiological indices of a rhizobium inoculated bean cultivar (Phaseolus vulgaris, cv. Akhtar), a factorial experiment was conducted in a randomized complete block design with three replications in 2016 at Bu-Ali Sina University research farm. The factors were as follows:  Nitrogen starter fertilizer with three levels (0, 30, 60 kgha-1) as the first factor, two methods of zinc sulfate application (broadcasting in soil and foliar application) as second factor, and two phosphate fertilizer application methods (broadcasting and banding placement in soil) as third factor. The maximums of leaf area index (5), total dry weight (1100 gm-2) and crop growth rate (24 gm-2day-1) were observed in the simultaneous application of banding placement phosphate and foliar zinc sulfate in terms of consumption of 30 kg nitrogen per hectare. Compared with the control (no- nitrogen, phosphate and zinc sulfate broadcasted in soil) the maximums of LAI, TDW and CGR were 43, 69 and 92 % higher respectively. In net assimilation rate (NAR) and relative growth rate (CGR), only the main effects of the studied factors were significant. Therefore, phosphate banding placement + foliar zinc sulfate beside 30 kg N ha-1 is the best recommended treatment in rhizobium-inoculated bean to maximize its physiological growth indices.