بررسی تنوع ژنتیکی ارقام گندم نان (triticum aestivum l.) به کمک نشانگرهای ریزماهواره و تجزیه‌ارتباطی برای دو صفت پرولین و فروکتان تحت تنش سرمای بهاره

در این تحقیق تنوع ژنتیک 22 رقم گندم نان با استفاده از نشانگرهای ریزماهواره و صفات فیزیولوژیک مرتبط با تحمل به تنش سرمای دیررس بهاره در شرایط کنترل‌شده بررسی گردید. به این منظور آزمایش فاکتوریل با دو عامل رقم در 22 سطح و دما در 4 سطح c˚8+ (شاهد)، c˚2+، c˚0 وc˚ 2 در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی اجرا گردید. نتایج تجزیه واریانس حاصل از داده‌های فیزیولوژیک نشان داد که اثرمتقابل رقم در سرما در هر دو صفت در سطح احتمال خطای 1% معنی‌دار بود. بر اساس نتایج به‌دست آمده در صفت پرولین در تنش c˚ 2، بالاترین میزان پرولین، متعلق به رقم مغان2 و کمترین مقدار مربوط به رقم گلستان بود. همچنین در صفت فروکتان در تنش شدید، (c˚2)، بالاترین مقدار قند فروکتان متعلق به رقم اوحدی و کمترین مقدار مربوط به رقم دز بود که برای بررسی تنوع ژنتیکی در سطح مولکولی از 21 جفت آغازگر ریزماهواره استفاده شد که 11 جفت توانستند چندشکلی مطلوبی را نشان دهند و در مجموع 19 آلل شناسایی گردید. تعداد آلل‌های تولید شده با میانگین 2.27 آلل در هر مکان ژنی، از 2 تا 4 آلل متغیر بود. میانگین سطح اطلاعات چندشکلی (pic) برابر 0.62 و از 0.09 تا 0.98 متغیر بود. نتایج حاصل از رگرسیون گام‌به‌گام ارتباط معنی‌دار 2 نشانگر واجد اطلاعات را به‌ترتیب با عناوین xgwm174 و مرتبط با صفت پرولین در شرایط تنش شدید و xgwm642 را با صفت فروکتان در شرایط شاهد نشان داد.