ارزیابی واکنش ژنوتیپ های لوبیای معمولی نسبت به تنش خشکی با استفاده از شاخص‌های مختلف تحمل و حساسیت به تنش خشکی

ببه منظور بررسی ,واکنش ژ نوتیپ‌های لوبیای معمولی نسبت به تنش خشکی و ارزیابی شاخص‌های تحمل خشکی تعداد 102 ژنوتیپ لوبیای معمولی موجود در بانک ژن گروه زراعت و اصلاح نباتات پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران انتخاب و در قالب طرح آگمنت در سه تکرار در شرایط آبیاری معمولی و تنش خشکی در سال زراعی 2016 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران واقع در کرج در سال زراعی 2016 اجرا گردید. در شرایط بدون تنش بیشترین عملکرد در ژنوتیپ102 با میزان 322.4 و کمترین در ژنوتیپ 78 و 85 با 1.04 گرم در متر مربع بود. در تنش رطوبتی بیشترین عملکرد در ژنوتیپ 2 با 162.2 و کمترین در ژنوتیپ 77 با 1.1 گرم در متر مربع بود. نتایج تحلیل همبستگی بین شاخص‌های مقاومت به خشکی و عملکرد دانه نشان داد که شاخص تحمل تنش(sti) و شاخص میانگین بهره وری(mp) و میانگین هندسی(gmp) دارای همبستگی مثبت و معنی‌داری با عملکرد در هر دو شرایط می‌باشند و برای شناسایی ژنوتیپ‌های با عملکرد بالادر هر دو شرایط تنش و بدون تنش مناسب هستند. ترسیم نمودار چند متغیره بای‌پلات و مقایسه نتایج آن با نمودار سه بعدی نشان داد که ژنوتیپ‌های 100، 63، 47، 88 و 76 متحمل‌ترین ژنوتیپ‌ها بودند. تجزیه کلاستر براساس شاخص های مورد بررسی ، ژنوتیپ‌ها را در سه کلاستر گروه بندی کردکه ژنوتیپ‌ها متحمل (100، 102، 2) در کلاستر سوم قرار گرفتند. کلاستر اول شامل ارقام حساس می‌باشد و ژنوتیپ‌های نیمه متحمل در کلاستر دوم قرار گرفتند.