شناسایی واریته های کلزای مقاوم به تنش گرمای آخر فصل به روش گلخانه پلاستیکی

شناسایی واریته‌های کلزای مقاوم به تنش گرمای آخر فصل به روش گلخانه پلاستیکی چکیده بخش اعظم تولید کلزای کشور در مناطق گرم و خشک جنوب و گرم و مرطوب شمال صورت می‌گیرد و همین امر بهنژادی برای مقاومت به تنش گرما را ضروری می‌نماید. به منظور شناسایی ارقام مقاوم و حساس به گرما نه واریته بهاره کلزا شامل ارقام زراعی و لاین‌های امیدبخش در قالب دو طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در دو آزمایش تحت شرایط دمای طبیعی و تنش گرما در مزرعه پژوهشی گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشگاه تهران (واقع درکرج) طی دو سال 1395-1393 مورد ارزیابی قرار گرفتند. تنش گرما با ایجاد گلخانه پلاستیکی در مرحله گلدهی و نصب بخاری برقی اعمال شد. دمای بالای 39.4 –25.1 درجه سانتی‌گراد در داخل گلخانه پلاستیکی، تفاوت قابل توجه آن با دمای طبیعی مزرعه و کاهش معنی‌دار عملکرد دانه واریته‌ها تحت این شرایط در هر دو سال آزمایش نشان داد که روش گلخانه پلاستیکی می‌تواند به طور موثری برای اعمال تنش گرما به کار گرفته شود. واریته‌های رودی22، دلگان و مهتاب واریته‌های نسبتاً متحمل بودند. واریته صفی5 با احراز رتبه اول عملکرد در هر دو شرایط تنش و بدون تنش و با در نظر گرفتن شاخص‌های تحمل، متحمل ترین واریته و دی‌اچ13 حساس‌ترین واریته به تنش گرما بودند که می‌توانند در برنامه‌ریزی توسعه کشت کلزا و همین‌ طور برنامه‌های بهنژادی مورد استفاده قرار گیرند.