پاسخ‌های فیزیولوژی زیره سبز (cuminum cyminum l) به تنش کم‌آبی

به منظور مطالعه اثر تنش کم آبی بر برخی از صفات فیزیولوژی، آزمایشی در قالب طرح لاتیس ساده با استفاده از 49 اکوتیپ بومی زیره سبز (cuminum cyminum) در دو تکرار تحت شرایط تنش کم‌آبی و نرمال در سال زراعی 92-1391 در مزرعه تحقیقاتی پردیس ابوریحان دانشگاه تهران اجرا گردید. صفاتی از قبیل غلظت اسیدآمینه پرولین، محتوای قندهای محلول، اسانس، کلروفیلa، کلروفیلb، کاروتنوئید، محتوی نسبی آب برگ و عملکرد دانه اندازه‌گیری شد. نتایج نشان داد که اثر تنش کم‌آبی بر کلیه صفات مورد بررسی معنی‌دار (0.01≥p) بود. با اعمال تنش، به ترتیب غلظت کلروفیل a، b، کاروتنوئید، محتوی نسبی آب برگ و عملکرد دانه 40، 32، 52، 9 و 19 درصد کاهش یافت و بر غلظت پرولین، قندهای محلول و اسانس 30، 55‌ و 56 درصد افزوده شد. با توجه به نتایج مقایسات میانگین نیز به ترتیب اکوتیپ های کاشمر، چترود، ایوانکی، گنبد، اردکان، سیوند، قائن و بانه بیشترین مقدار کاروتنوئید، کلروفیلa، کلروفیلb، محتوی نسبی آب برگ، قندهای محلول، پرولین، درصد اسانس و عملکرد دانه را داشتند. به طور کلی گیاه دارویی زیره سبز به‌عنوان یک گیاه نیمه مقاوم به تنش کم‌آبی از سازوکارهای فیزیولوژیکی مختلفی برای مقابله با تنش استفاده می‌کند که با روش‌های به‌نژادی می‌توان در جهت تولید ارقام متحمل با عملکرد کافی از آن‌ها بهره جست.