تعیین دماهای بهینۀ جوانه‌زنی بذر گیاه دارویی خارخسک (tribulus terrestris)

گیاه خارخسک به‌رغم اینکه به‌عنوان یک علف هرز در زراعت‌های بهاره شناخته شده است، استفادۀ فراوانی در صنایع دارویی دارد که با شناخت مراحل مختلف نمو این گیاه می‌توان افزون بر مدیریت آن در زراعت‌ها از نظر دارویی نیز اقدام به تولید آن کرد. به‌منظور بررسی تاثیر دما روی جوانه‌زنی بذر خارخسک و تعیین دماهای بهینه آزمایشی در قالب طرح کامل تصادفی در سطوح دمایی (5،  10، 15، 20، 25، 30، 35، 40) انجام شد و ویژگی‌های جوانه‌زنی (سرعت جوانه‌زنی، درصد جوانه‌زنی و گیاهچۀ نرمال) در این دماها بررسی شد. نتایج نشان داد، سرعت جوانه‌زنی در دمای 30 درجۀ سلسیوس، درصد جوانه‌زنی و گیاهچۀ نرمال در دمای 20 و 25 درجۀ سلسیوس به بیشترین میزان خود می‌رسند و پس‌ازآن کاهش می‌یابند. بهترین مدل برای پیش‌بینی دماهای بهینۀ جوانه‌زنی بذر خارخسک مدل دندان مانند بود که در آن دماهای کمینه (پایه)، بهینۀ کم (مطلوب پایین) و بهینۀ بیش (مطلوب بالا) و بیشینه (سقف) به ترتیب 8، 25، 30.8، 37 درجۀ سلسیوس پیش‌بینی شد.

Cardinal temperatures for germination of Tribulus terrestris

In spite of the fact that Tribulus terrestrisis known as a spring weed but it has a significant input in the medicinal industries, so studying its different developmental stages of the plant will be useful for management of fields to produce it. In order to study the cardinal temperatures, a laboratory study was conducted to investigate the effect of different temperatures on seed germination of Tribulus terrestrisin a completely randomized design with three replications. Various constant temperatures (5, 10, 15, 20, 25, 30, 35 and 40ºC) were considered. The germinated seeds were counted everyday and the rate of germination and germination percentage, normal seedling and cardinal temperatures of Tribulus terrestriswere measured. Cardinal temperatures of seed germination were estimated by using three regression models including dentlike, segmented and beta models. The effects of temperatures on rate and percentage of germination and normal seedling were significant. The highest germination rates were detected at 30 ºC and the highest germination percentage and normal seedling were detected at 20 and 25 ºC. The best model for estimating cardinal temperatures was dentlike mode. The base temperature, optimal temperatures and ceiling temperature were, 8, 25, 30.8 and 37 °C, respectively.