بررسی اثرات اقتصادی سیاست‌های دولت بر واحدهای تولیدی مرغ گوشتی در استان فارس

مقدمه و هدف: به منظور حمایت از تولیدکنندگان و مصرف کنندگان مرغ گوشتی، دولت در سال‌های اخیر سیاست‌های گوناگونی در قالب تامین و توزیع نهاده‌های یارانه‌ای، خرید حمایتی و توزیع گوشت مرغ برای تنظیم بازار را در ایران اعمال نموده است. مداخله‌ی دولت بر هزینه‌ی تمام شده و قیمت واقعی محصول اثرگذار بوده و این تحریف‌ها می‌تواند مشکلاتی را در ارزیابی اقتصادی فرآیند تولید محصول و تصمیم‌گیری سبب شود. این مطالعه با هدف ارزیابی وضعیت هزینه‌ای و درآمدی تولیدکنندگان مرغ گوشتی در ظرفیت‌های مختلف براساس قیمت‌های سایه‌ای و بازار در استان فارس انجام شد. مزیت نسبی تولید مرغ گوشتی با توجه به شاخص‌های ارزیابی مزیت بررسی و تحلیل شد. تاثیر سیاست‌های دولت در بازار نهاده‌ها، مرغ گوشتی و در کل حمایت موثر ارزیابی و تحلیل شد. تاثیر عواملی مانند ظرفیت مرغداری و فصل بر مزیت نسبی تولید مرغ گوشتی بررسی و تحلیل شد.مواد و روش ها: به منظور بررسی اقتصادی میزان تحریف‌ها و تاثیر سیاست‌های دولت در فرآیند تولید و مصرف مرغ گوشتی از روش ماتریس تحلیل سیاستی استفاده شد. این روش یکی از جامع‌ترین روش‌های اندازه‌گیری مزیت نسبی می‌باشد. ماتریس تحلیل سیاستی یک تکنیک حسابداری مضاعف است که اطلاعات بودجه‌بندی فعالیت‌های درون مزرعه‌ای و برون مزرعه‌ای را به‌طور خلاصه ارائه می‌نماید. این روش بر اتحاد آشنای (هزینه – درآمد = سود) تکیه دارد و در بررسی آثار مداخلات دولت در فرآیند تولید محصولات کشاورزی به‌منظور تصمیم‌گیری در مورد ادامه سیاست‌گذاری‌های موجود یا تدوین برنامه‌هایی جدید از اهمیت خاصی برخوردار است.یافته ها: براساس نتایج شاخص هزینه منابع داخلی کوچک‌تر از یک و تولید مرغ گوشتی در استان دارای مزیت نسبی است. مقدار شاخص ضریب حمایت اسمی از محصول در فصول مختلف کوچکتر از یک است. بنابراین قیمت سایه ای مرغ گوشتی بیشتر از قیمت بازاری آن بوده و تولیدکنندگان به طور غیرمستقیم مالیات پرداخت نموده‌اند. مقدار شاخص ضریب حمایت اسمی از نهاده کوچک‌تر از یک است. بنابراین قیمت سایه ای نهاده ها بیشتر از قیمت بازاری آن‌ها بوده و یارانه غیرمستقیمی به نهاده ها پرداخت شده است. براساس مقادیر شاخص ضریب حمایت موثر مداخلات هم‌زمان دولت در بازار نهاده و کالا به زیان تولید این محصول بوده است. با توجه به حمایت منفی، دخالت نکردن دولت گامی مثبت در جهت بهبود وضعیت تولید مرغ گوشتی می باشد. بنابراین کاهش تدریجی حمایت از نهاده ها همراه با دخالت نکردن دولت در تعیین قیمت مرغ گوشتی گامی مثبت در راستای تثبیت و بهبود وضعیت تولید می‌باشد.بحث و نتیجه گیری: تولید مرغ گوشتی در استان فارس دارای مریت نسبی است، اما در شرایط کنونی تولید آن به مقدار زیادی به مقادیر واردات نهاده‌های ذرت و کنجاله‌ی سویا وابسته است. با توجه به سیاست‌های دولت در بازار نهاده‌ها در سمت تولید و سیاست کنترل قیمت در سمت مصرف، در سال‌های اخیر مقادیر تولید و عرضه مرغ گوشتی دارای نوسانات شدیدی بوده است. به جهت جلوگیری از نوسانات تولید پیشنهاد می‌شود دولت با کاهش تدریجی حمایت از نهاده‌ها (تعدیل نرخ ارز و واقعی نمودن قیمت نهاده‌های وارداتی) و دخالت کمتر در تعیین قیمت گوشت مرغ در سمت مصرف زمینه‌ی ایجاد ثبات در بازار را فرآهم آورد.

investigating the economic effects of government policies on broiler production units in fars province

introduction: to support broiler producers and consumers, the government has implemented a range of policies in recent years. these policies involve the supply and distribution of subsidized inputs, as well as supportive purchase and distribution of chicken meat, aimed at regulating the market in iran. government intervention significantly influences the cost and real price of the commodity. these distortions can pose challenges for the economic evaluation of the production process and decision-making.the objective of this study was to assess the cost and income status of broiler producers across different capacities, considering both shadow and market prices, within fars province. we calculated and analyzed the comparative advantage of broiler production using relevant evaluation indices. furthermore, we assessed and analyzed the impact of government policies on the input market, broiler production, and overall support. additionally, we investigated and analyzed the effects of factors such as production unit capacity and season on the comparative advantage of broiler production.materials and methods: to assess the extent of distortions and the impact of government policies on broiler production and consumption, we utilized the policy analysis matrix (pam) method. this method stands as one of the most comprehensive approaches for measuring comparative advantage. the policy analysis matrix involves a dual-accounting technique that condenses budgeting information for both in-farm and out-of-farm activities. it operates based on a fundamental equation (profit = income – cost) and proves particularly significant in examining the effects of government intervention in the agricultural production process. this examination helps in making informed decisions regarding the continuation of existing policies or the design of new programs.findings: based on the results, the domestic resource cost is found to be less than one, indicating that broiler production holds a comparative advantage in fars province. the nominal protection coefficient for output also falls below one, suggesting indirect taxation on producers. similarly, the nominal protection coefficient for input is less than one, highlighting that the shadow price of inputs exceeds their market price, indicating indirect subsidies. based on the effective protection coefficient, it is evident that the simultaneous government interventions in the input and output markets have been to the detriment of broiler producers.conclusion: broiler production in fars province exhibits a comparative advantage; however, its current production heavily relies on imported inputs such as corn and soybean meal. the production and supply of broilers have experienced significant fluctuations in recent years due to government policies in both the input and consumption markets. to mitigate these fluctuations and stabilize the market, it is recommended that the government gradually reduces support for inputs by adjusting the exchange rate and ensuring transparency in the pricing of imported inputs. additionally, less interference in determining the price of chicken meat on the consumption side would contribute to a more stable market.