ارزیابی مزیت نسبی صادرات محصولات غذایی و آشامیدنی با استفاده از روش هزینه فرصت منابع داخلی

مقدمه: براساس آمارهای موجود بیش از 10 درصد از ارزش افزوده بخش صنعت کشور از تولیدات صنعت غذایی تامین می‌شود و درسال 1398صادرات محصولات تبدیلی کشاورزی و مواد غذایی ایران به 5/5 میلیارد دلار رسید که با وجود تحریم های شدید علیه ایران این رقم قابل توجه است هم‌چنین، براساس داده‌ها و آمارهای فصلی مجموع صادرات ایران در زیرگروهای صنعتی، صنایع غذایی با حدود 14 درصد صادرات کشور بعد از محصولات شیمیایی بیش‌ترین سهم صادرات در سبد صادراتی کشور را دارا هستند که نشان از اهمیت و بزرگی این بخش برای اقتصاد کشور است و به نظر می رسد با شناخت بهتر مزیت های این بخش بتوان از ظرفیت های موجود در این صنعت جهت ارتقای صادرات استفاده بهینه تر کرد. مواد و روش: بر این اساس و با توجه به اهمیت این زیربخش صنعت در اقتصاد ایران، این مطالعه به بررسی مزیت نسبی چهار کد کالایی پرورش درختان میوه و درختان دانه‌های آجیلی و محصولات گوشت، ماهی، میوه، سبزیجات، انواع روغن و چربی حیوانی و نباتی، نوشیدنی و محصولات ادویه ای، کاشت سبزیجات و محصولات خاص باغبانی و محصولات خزانه ای با استفاده از روش هزینه فرصت منابع داخلی در بازه زمانی 1380 تا1396پرداخته است. نتایج: براساس نتایج پژوهش روی هم رفته، از 1380 تا 1390 مزیت نسبی این کالاها کاهش یافته است، اما از 1390 تا 1396 روند حرکتی مزیت نسبی افزایشی بوده است. براساس نتایج تخمین مدل رگرسیونی قیمت جهانی محصولات و هزینه های واسطه ای و اولیه بیش‌ترین تاثیر را بر شاخص drc داشته اند. هم‌چنین، نرخ ارز و هزینه فرصت سرمایه تاثیرات معنی داری بر شاخص drc داشته اند. بحث و نتیجه گیری: روی هم رفته، در طی بازه پژوهش سیاست های آزاد سازی قیمت حامل های انرژی باعث بدتر شدن شاخص drc شده است اما افزایش نرخ ارز باعث بهبود شاخص drc شده است.

examining the comparative advantage of food and beverage products’ exports using the opportunity cost of domestic resources

introduction: based on available statistics, more than 10% of the added value of the country's industrial sector is provided by food industry products. in 2019, iran's exports of agricultural and food processing products reached 5.5 billion dollars, this figure is significant despite the severe sanctions against iran. also, based on seasonal data and statistics of iran's total exports in industrial subgroups, food industry with about 14% of the country's exports, after chemical products, has the largest share of exports in the country's export basket, which shows the importance and size of this sector for the country's economy. it seems that by better understanding the advantages of this sector, it is possible to use the existing capacities in this industry more optimally to promote exports. materials and methods: based on this and considering the importance of this sub-sector of the industry in iran's economy, this study examines the relative advantage of four commodity codes for growing fruit trees and nut trees and meat products, fish, fruit, vegetables, all kinds of animal and vegetable oils and fats, beverages and spice products, planting vegetables and special horticultural products and treasury products using the opportunity cost method of domestic resources in the period of 1380 to 1396. findings: based on the results of the overall research, from 1380 to 1390, the relative advantage of these goods has decreased, but from 1390 to 1396, the movement trend of the relative advantage has been increasing. based on the estimation results of the regression model, the world price of products and intermediate and primary costs have had the greatest impact on the drc index. also, the exchange rate and the opportunity cost of capital have had significant effects on the drc index. conclusion: generally, during the research period, the policy of freeing the price of energy carriers has worsened the drc index, but the increase in the exchange rate has improved the drc index.