برنامه‌ریزی زراعی در شهرستان جم با تاکید بر منافع اجتماعی و خصوصی

مقدمه وهدف: در استان بوشهر خشک و شور شدن آب چاه‌ها در بسیاری از دشت‌ها ازجمله دیر-کنگان، جم و عسلویه زنگ خطری است که نشان‌دهنده ضربات جبران‌ناپذیر به منابع آب زیرزمینی استان می‌باشد. این مطالعه با در نظر گرفتن اهداف حداکثر بازده ناخالص اقتصادی، حداقل برداشت از آب‌های زیرزمینی و حداقل انتشار گازهای گلخانه‌ای به تعیین الگوی کشت بهینه بهره‌برداران شهرستان جم پرداخته است. موادو روش ها: داده‌ها از تکمیل پرسشنامه 60 بهره‌بردار شهرستان جم در سال‌های 97-96 گردآوری شدند. در این راستا از مدل برنامه‌ریزی خطی فازی چندهدفه با روش جدیدی برای حل آن بهره گرفته شد. نتایج نشان داد در گروه همگن بزرگ‌تر از 3 هکتار کشت محصولاتی از قبیل گندم، گوجه‌فرنگی، خیار و پیاز نسبت به الگوی کشت فعلی کاهش، کشت محصولات جو و بادنجان افزایش‌یافته و مقدار برداشت از آب‌های زیرزمینی 35% و انتشار گازهای گلخانه‌ای 25% کاهش یافته است. بحث و نتیجه گیری: دولت می‌تواند با درنظر گرفتن یک مجموعه تسهیلات برای سایر اجزای هزینه‌بر در فعالیت‌های کشاورزان زمینه ثبات و پایدار ماندن این گونه الگوهای عملکردی در بخش کشاورزی زراعی این منطقه را فراهم آورد.

the farm planning in jam county with emphasis on social and private benefits

introduction: in bushehr province finishing and becoming salty of underground water in some fields like dayer, kangan, jam, assaluyeh make alarm as an active for water lack in other fields of bushehr province. this study, considers the objectives of achieving the maximum economic gross margin, the minimum underground water draft as well as the reduced greenhouse gas emissions, then, attempts to determine optimal cropping pattern for farmers in jam county. materials and methods: the data for the study were obtained following the completion of questionnaires by 60 farmers in jam county in the years 2017 and 2018. in this regard, a fuzzy multi-objective linear programming model was applied. findings: the results illustrated that in the homogeneous group of farmers with more than 3 hectares, growing of crops such as wheat, tomato, cucumber, and onion was decreased, the production of barely, and aubergine was increased, and water intake from ground fields 35%, emission of greenhouse gases 25% was decreased. conclusion: however, government may consider some facilities for covering other costs associated with implementation of proposed cropping pattern in the region.