تاثیر بهبود کارایی و توسعه مکانیزاسیون بر دست یابی به اهداف تولیدی جو در طول برنامه پنج‌ساله ششم توسعه

مقدمه و هدف: در این پژوهش کارایی فنی، تخصیصی، هزینه‌ای، درآمدی و سود در زراعت جو آبی و دیم در 26 استان کشور با در نظر گرفتن نقش نهاده ثابت مکانیزاسیون بررسی و پتانسیل افزایش تولید به منظور دست یابی به اهداف برنامه ششم توسعه از راه بهبود کارایی تعیین شد. مواد و روش ها: در این مطالعه مقادیر کارایی با استفاده از روش تحلیل پوششی داده ها و اطلاعات منتشر شده وزارت جهاد کشاورزی بررسی شد. یافته ها: میانگین کارایی های فنی، تخصیصی و هزینه ای در زراعت جو آبی بیشتر از جو دیم بوده و مکانیزاسیون منجر به بهبود شاخص های مورد مطالعه شده است. پائین بودن کارایی هزینه ای در زراعت آبی به دلیل تخصیص نامناسب نهاده ها و در زراعت دیم به علت پائین بودن کارایی فنی است. میانگین کارایی هزینه ای در زراعت آبی جو بدون احتساب نقش مکانیزاسیون 0.79 می باشد که علت عمده آن تخصیص نامناسب نهاده های مورد استفاده است، با لحاظ مکانیزاسیون میانگین کارایی های فنی، تخصیصی و هزینه ای به ترتیب به 0.95، 0.88 و 0.83 افزایش می یابد. در خصوص زراعت دیم جو میانگین کارایی هزینه ای بدون لحاظ مکانیزاسیون 0.56 بوده که کارایی فنی و تخصیصی نقش مستقیمی در کم بودن این شاخص داشته اند. لحاظ مکانیزاسیون باعث بهبود کارایی فنی، تخصیصی و هزینهای شده و این مقادیر را به ترتیب به 4 افزایش داده است. بحث و نتیجه گیری: انتظار میرود با ارتقای کارایی تولید در زراعت جو دیم بیشینه 340.2 هزار تن به تولید فعلی افزوده شود که این مقدار 48.7 درصد افزایش تولید از ابتدا تا انتهای برنامه ششم توسعه در خصوص تولید جو در کشور است. میانگین کارایی درآمدی در زراعت دیم جو کمتر از مقادیر مشابه برای جوآبی می باشد.

investigating the role of improving efficiency and development of mechanization on achieving barley production goals (irrigated and dry land) during the sixth five-year development plan

introduction: in this research, the technical, allocation, cost, income and profit efficiencies in irrigated and rainfed barley farming in 26 provinces by considering the role of mechanization were investigated. materials and methods: in this study, the efficiency values were investigated using the data envelopment analysis method and information published by the ministry of agricultural jihad. findings: the average of technical, allocation and cost efficiencies in irrigated barley cultivation is higher than that of raidfed barley, and mechanization has led to the improvement of the studied indicators. the average cost efficiency in irrigated barley farming is 0.79. mechanization has improved the technical, allocation and cost efficiency and increased these values to 0.78, 0.78 and 0.61 respectively. conclusion: it is expected that by improving the production efficiency in rainfed barley farming, a maximum of 340.2 thousand tons will be added to the current production, which is a 48.7% increase in production from the beginning to the end of the sixth development plan. the average income efficiency in rainfed barley farming is lower than the similar values for irrigated barley.