بررسی همگرایی در رشد بهره‌وری کل عوامل تولید در بخش کشاورزی ایران: مطالعه موردی کشت ذرت

رشد بهره‌وری از عوامل لازم برای رشد مداوم اقتصاد ملی هر کشور است. پژوهش حاضر، بحث همگرایی در بهره‌وری کل عوامل تولید در زراعت ذرت در 9 استان، منتخب از تمامی طیف‌های تولیدکننده ذرت کشور به‌نحوی‌که معرف کل کشور باشد، را موردبررسی قرار داد. این پژوهش در یک دوره شش ساله از سال 1380 تا 1386 صورت گرفت. به‌منظور اندازه‌گیری رشد بهره‌وری کل عوامل تولید از روش ناپارامتریک تحلیل پوششی داده‌ها استفاده شد. داده‌های موردنیاز از بانک هزینه تولید منابع آماری وزارت جهاد کشاورزی و مرکز آمار ایران گردآوری شد. نتایج این مطالعه نشان داد که متوسط رشد سالانه بهره‌وری کل عوامل تولید در زراعت ذرت ایران در کل دوره 1386-1380 منفی (4.5 درصد) بوده است. این رقم در استان‌های مختلف متفاوت است. استان فارس بالاترین رقم به میزان 18.5 درصد در سال را داشته است و در استان‌های خوزستان، قزوین، کرمان و کرمانشاه منفی بوده است. آزمون‌های همگرایی نشان داد که باوجوداینکه در کوتاه‌مدت رشد بهره‌وری کل عوامل تولید در استان‌های مختلف متفاوت است، در بلندمدت این روند در کلیه مناطق همگرا است.بر اساس نتایج این پزوهش پیشنهاد می شود سیاست های حمایتی دولت از تولید ذرت بمنظور رشد بهره وری عوامل تولید مانند توسعه زیرساخت ها و خدمات کشاورزی، تخصیص اعتبار یارانه ای خرید ماشین های کشاورزی و ... به صورت یکسان در بین استان های مورد مطالعه اجرا شود.

Survey on Convergence in Growth of Total Factor Production in Agricultural Sector of Iran: A Case Study of Corn Farming

Productivity growth is a factor in the continuous growth of each country’s national economy. This paper includes survey of convergence of total factor production (TFP) in 9 provinces which is selected from all categories of corn producers in a way that present all the country. This study is done in a 7 years period from 2001 to 2007. We used a nonparametric method, data envelopment analysis, for measuring growth of productivity of TFP. Required data is collected from databases of Agricultural Ministry. Results revealed that average annual growth of TFP in corn farming of Iran in the total period 20012007 is negative (4.5 percentages). It changes in different provinces, as highest value belonged to Fars province whit 18.5% per year and was negative for provinces of Khuzestan, Qazvin, Kerman and Kermanshah. Convergence tests indicated that however in short time period growth of total factor of production varies in different provinces, but in long term this trend in all of areas is Convergent.