الگوسازی فرآیند توسعه بازار محصولات کشاورزی ارگانیک در ایران با رویکرد ساختاری تفسیری

هدف پژوهش حاضر، طراحی الگوی فرآیندی توسعه بازار محصولات کشاورزی ارگانیک در ایران با رویکرد الگوسازی ساختاری تفسیری است. جامعه آماری پژوهش شامل خبرگان و صاحب نظران بخش ارگانیک کشور بودند که با 19 نفر از آنها مصاحبه عمیق نیمه ساختار یافته انجام شد. برای شناسایی و سطح بندی مراحل توسعه از شیوه آمیخته اکتشافی استفاده شد. با استفاده از روش کیفی دلفی، عوامل موثر در فرآیند توسعه بازار محصولات ارگانیک که از تحلیل محتوای مصاحبه ها شناسایی شده بودند، مورد بررسی و اعتبارسنجی قرار گرفتند. سپس برای تعیین سطح مراحل شناسایی شده، روابط درونی بین آنها و طراحی الگوی فرآیندی، از روش کمی ساختاری تفسیری استفاده گردید. بر اساس نتایج بدست آمده، الگوی فرآیندی توسعه بازار محصولات کشاورزی ارگانیک از تحلیل وضعیت موجود، تعیین اهداف و چشم انداز شروع و به مرحله افزایش مصرف و ظرفیت سازی در بازار ختم می شود. این الگو می تواند به عنوان یک راهنما مورد استفاده سیاست گذاران و تمامی فعالین حوزه ارگانیک در بخش های گوناگون پژوهش، برنامه ریزی و اجرا در راستای توسعه نظام مند کشاورزی ارگانیک و گسترش هرچه بیشتر بازارهای آن قرار گیرد.

Designing a Process Model for Developing the Market for Organic Agricultural Products in Iran: Using Interpretive Structural Modeling Approach

The aim of the present study is to design a process model developing the market for agricultural organic products in Iran. The statistical population of the study consisted of experts in the organic sector of the country.19 participants were interviewed by a semistructured interview. For identification and classification of the development stages, the Sequential Exploratory strategy was applied. The factors influencing the development of the market for organic products, identified by the content analysis of the interviews were examined and validated using the Delphi qualitative method. Afterward, to determine the level of identifying steps, the internal relations between them and designing the process model, an interpretive structural modeling (ISM) was applied. Obtained results indicate that the process model for developing the market for organic products with the analysis of the status quo starts with determining the goals and the prospect and end with increasing the consumption and market’s capacity building. The present model can be applied as a guide by policymakers and all organic stakeholders in various research sectors, as well as, planning and applying.