بهینه‌سازی زنجیره تامین لبنی در استان کردستان با در نظر گرفتن محصولات ثانویه

ﺻﻨﻌﺖ ﻟﺒﻨﯽ ﺟﺎﯾﮕﺎﻫﯽ وﯾﮋه در ﺻﻨﺎﯾﻊ ﻏﺬاﯾﯽ ﺟﻬﺎﻧﯽ دارد. وﯾﮋﮔﯽﻫﺎی ﺧﺎص اﯾﻦ زﻧﺠﯿﺮه ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﻓﺴﺎدﭘﺬﯾﺮﺑﻮدن ﻣﺤﺼﻮﻻت و ﺿﺎﯾﻌﺎت ﻗﺎﺑﻞ ﺑﺮﮔﺸﺖ ﺑﺮ ﻟﺰوم ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ زﻧﺠﯿﺮه ﺗﺎﻣﯿﻦ ﻟﺒﻨﯽ ﺗﺎﮐﯿﺪ ﻣﯽﮐﻨﺪ. در اﯾﻦ ﻣﯿﺎن ﻣﻮﺿﻮع ﻣﺤﺼﻮﻻت ﺛﺎﻧﻮﯾﻪ در ﮐﺎﻫﺶ ﺿﺎﯾﻌﺎت، اﯾﺠﺎد ارزش اﻓﺰوده ﺑﺎﻻ و ﮐﺎﻫﺶ اﺛﺮات زﯾﺴﺖﻣﺤﯿﻄﯽ ﻣﺘﻨﺎﻇﺮ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺑﺨﺸﯽ از ﻣﻮﻟﻔﻪﻫﺎی زﻧﺠﯿﺮه ﺗﺎﻣﯿﻦ ﻟﺒﻨﯽ ﻗﺎﺑﻞ ﻃﺮح اﺳﺖ. ﭼﺮا ﮐﻪ ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ارزش ﻏﺬاﯾﯽ و ﻫﻢﭼﻨﯿﻦ، ﺷﺎﻣﻞ ﺷﺪن ﻫﺰﯾﻨﻪﻫﺎی ﺗﻮﻟﯿﺪی اﯾﻦ ﻣﺤﺼﻮﻻت اﻧﺠﺎم ﺗﻤﻬﯿﺪاﺗﯽ ﺑﻤﻨﻈﻮر ﮐﺎﻫﺶ ﺿﺎﯾﻌﺎت و ﺗﺎﻣﯿﻦ ﻏﺬای ﺑﯿﺶﺗﺮ، اﻗﺘﺼﺎدی ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﯽرﺳﺪ. در ﺑﯿﻦ ﻣﺤﺼﻮﻻت ﺛﺎﻧﻮﯾﻪ در ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﻓﺮاوری ﻣﺤﺼﻮﻻت ﻟﺒﻨﯽ، آب ﭘﻨﯿﺮ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﻬﻢﺗﺮﯾﻦ و ﻣﻐﺬیﺗﺮﯾﻦ ﻣﺎدهی ﺛﺎﻧﻮﯾﻪ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ. اﯾﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺗﻼش ﻣﯽﮐﻨﺪ، ﺑﺎ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﺪلﻫﺎی ﻣﻮﺟﻮد در زﻧﺠﯿﺮه ﺗﺎﻣﯿﻦ ﻟﺒﻨﯽ و اﻓﺰودن ﻣﺘﻐﯿﺮ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﻣﺤﺼﻮﻻت ﺛﺎﻧﻮﯾﻪ ﺑﻪ آن، ﮔﺎﻣﯽ در راﺳﺘﺎی رﺳﯿﺪن ﺑﻪ اﯾﻦ اﻫﺪاف ﺑﺮدارد. ﺑﺎ ﺗﺤﻠﯿﻞ و آﻧﺎﻟﯿﺰ ﻣﺪل ﻧﻮﯾﻦ ﺑﺎ ﺑﻬﺮهﮔﯿﺮی از دادهﻫﺎی ﺻﻨﻌﺖ ﻟﺒﻨﯿﺎت اﺳﺘﺎن ﮐﺮدﺳﺘﺎن ﺳﻮدآوری اﯾﻦ زﻧﺠﯿﺮه ﭘﺲ از دﺧﯿﻞ ﮐﺮدن ﺗﺎﺛﯿﺮ ﻣﺤﺼﻮل ﺛﺎﻧﻮﯾﻪ آب ﭘﻨﯿﺮ، ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﻌﻨﯽداری اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽﯾﺎﺑﺪ. ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ، ﻣﯽﺗﻮان ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺑﺪﺳﺖ آﻣﺪه اﻣﮑﺎن ﺑﻬﺒﻮد ﺷﺮاﯾﻂ اﻗﺘﺼﺎدی ﺣﺎﮐﻢ ﺑﺮ ﺻﻨﻌﺖ ﻟﺒﻨﯿﺎت ﮐﺸﻮر ﺑﺎ ﺑﻬﯿﻨﻪﺳﺎزی اﻟﮕﻮی ﻓﺮاوری، راهﮐﺎری ﺟﺪﯾﺪ را ﺑﺎ ﺑﻬﺮهﮔﯿﺮی ﻋﻠﻤﯽ از داﻧﺶ ﺗﺨﺼﺼﯽ ﺻﻨﻌﺖ ﻣﻮاد ﻏﺬاﯾﯽ و ﺳﺎﯾﺮ ﻋﻠﻮم از ﻗﺒﯿﻞ اﻗﺘﺼﺎد، ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ و ﻣﻬﻨﺪﺳﯽ ﺻﻨﺎﯾﻊ ﺑﻪ ﻓﻌﺎﻻن اﯾﻦ ﺑﺨﺶ اراﺋﻪ و ﭘﺎﺳﺦﮔﻮﯾﯽ ﻣﻨﻄﻘﯽ را ﺑﺮ ﭘﺎﯾﻪی اﻗﺘﺼﺎد ﺳﻼﻣﺖ ﺑﻪ ﺗﻘﺎﺿﺎی ﻓﺮاور اراﺋﻪ ﮐﺮد.

Optimization of Kurdistan – Iran dairy supply chain by considering byproducts

The dairy industry has a special place in the global food industry. The theme of byproducts is to reduce waste, create high added value and reduce the corresponding environmental effects as part of the components of the dairy supply chain. Because of the nutritional value and also the cost of producing these products, measures to reduce waste and provide more food are economical. Among the byproducts in the process of processing dairy products, whey is considered to be the most important and nutritious ingredient. The present paper tries to develop a model in the supply chain of dairy products and add the variable of the decision of byproducts to it, a step towards achieving these goals. By analyzing and analyzing the new model using data from the dairy industry in Kurdistan province, the profitability of this chain increases significantly after affecting the effect of whey production.