بررسی اثر نااطمینانی نرخ ارز واقعی بر تجارت خارجی محصولات کشاورزی در ایران

نوسان‌های نرخ ارز، از عوامل محدودکننده تجارت محصولات کشاورزی بشمار می‌آید که امکان برنامه‌ریزی برای تولید و صادرات را محدود می‌سازد. هدف از این مطالعه بررسی اثر نوسان‌های نرخ ارز واقعی بر تجارت محصولات کشاورزی در ایران طی دوره زمانی 1391-1359 است. برای اندازه‌گیری نوسان‌های نرخ ارز واقعی انواع الگوهای متقارن، نامتقارن و غیرخطی garch برآورد شده که در نهایت الگوی egarch براساس معنی‌داری ضریب نبود تقارن آن که نشان‌دهنده نبود تقارن در نوسان‌های نرخ ارز واقعی است، به عنوان الگوی مناسب برای شاخص‌سازی نوسان‌های نرخ ارز انتخاب شد. برای بررسی رابطه همگرایی میان متغیرهای مورد مطالعه در معادلات صادرات و واردات بخش کشاورزی، الگوی جوهانسون جوسیلیوس تصحیح خطای برداری (vecm) بکار برده شد. نتایج بدست آمده از برآورد الگوی یاد شده حاکی از آن است که نوسان‌های نرخ ارز در بلندمدت اثر منفی و معناداری بر صادرات و واردات محصولات کشاورزی دارد. سایر نتایج برآوردی نشان داد که درآمدهای ارزی حاصل از صادرات نفت اثر منفی و معنادار بر صادرات و واردات محصولات کشاورزی دارد. کاهش نوسان‌های نرخ ارز و هدفمندسازی آن در یک محدوده منطقی مطابق با شرایط اقتصادی کشور و در یک دوره زمانی میان­مدت، می‌تواند تاثیر قابل ملاحظه‌ای روی صادرات محصولات کشاورزی داشته باشد و امکان برنامه‌ریزی در تولید و صادرات را برای تولیدکنندگان فراهم می‌سازد.

The Effects of Exchange Rate Volatility on Foreign Agricultural Trade in Iran

Exchange rate volatility is one of the major constraints to trade. The aim of this study was to evaluate the effect of exchange rate volatility on trade in agricultural products in the period 19802012. For measurement real exchange rate volatility of symmetrical patterns, nonlinear and asymmetric GARCH estimated.Ultimately EGARCH (Exponential) coefficient which indicated the presence of asymmetry in exchange rate volatility as a model for the index of exchange rate volatility was selected.To investigate the relationship between variables in the equations, Johansen Juselius vector error correction model (VECM) is used. The results of the model estimates shows that, in the long run, exchange rate volatility had negative effect on exports of agricultural products.Other results also shows that foreign currency revenues earned from exporting oil had  negative effect on the export and import of agricultural products. Gross domestic product, in the longterm, had  negative and significant effect on imports of agricultural products.Decreasing the exchange rate volatility and targeting it in a reasonable boundary according to economic conditions could enhance agricultural export and increase the potential for planning of production. JEL Classification: E32,M21,Q17.