بررسی تطبیقی ساخت موضوعیِ رباعیات اصیل خیام با برخی رباعیات منسوب به او

بررسی اصالت متون مختلف ادب فارسی با استفاده از الگوهای علمی و چارچوب‌های مشخص، می‌تواند از طرفی، معیاری واحد برای داوری درباره اصالت این متون به دست دهد، و از طرف دیگر، بسیاری از این متون را که هنوز اصالتشان مورد تردید است از بلاتکلیفی خارج کند. رباعیات خیام از جمله آثاری است که علی‌رغم پژوهش‌های فراوانی که درباره آن انجام شده است، هنوز بر سر آن اختلاف بسیاری وجود دارد و تعداد رباعیات اصیل این شاعر هم‌چنان نامشخص است. از این رو، در مقاله حاضر کوشیدیم تا با به‌کارگیری الگویی زبان‌شناختی، و با استفاده از روشی توصیفیتحلیلی و آماری به بررسی و مقایسه 20 رباعی اصیل و 20 رباعی منسوب به خیام از منظر ساخت موضوعی بپردازیم، و پس از تجزیه و تحلیل داده‌ها دریافتیم که ویژگی رباعیات اصیل خیام سادگی بیش‌تر و استفاده کم‌تر از ساخت‌های پیچیده است، در حالی که رباعیات منسوب گرایش بیش‌تری به پیچیده‌گویی و استفاده از ساخت‌های نشان‌دار دارند. بدین ترتیب، با توجه به تفاوت قابل توجه دو پیکره از منظر ساخت موضوعی، به این نتیجه رسیدیم که رباعیات منسوبی که در مقاله حاضر بررسی شده‌اند، دست کم از این منظر، متعلق به خیام نیستند.