قافیه و مضمون آفرینی با تکرار قافیه در غزلیات صائب تبریزی

قافیه یکی از مزایای عمدۀ کلام موزون است که هم در موسیقی شعر نقش اساسی دارد و هم مرکز ثقل بیت و مایۀ توجه مخاطب است. از مهم‌ترین ویژگی‌های قافیه این است که عواطف شاعر را سامان می‌دهد و مخاطب را مجبور می‌کند که دوباره بازگردد و درباره بیت بیندیشد.در ادب کهن فارسی تکرار قافیه به عنوان عیوب شعر شناخته شده است، اما شاعران سبک هندی مانند طالب آملی و صائب تبریزی، قافیه را به کرات در غزل‌هایشان تکرار کرده‌اند و در اندیشۀ آنان، این کار نه تنها از زیبایی شعرشان نکاسته است، بلکه نشانگر ظرافت و نازکی خیال آنان است. زیرا شاعر سبک هندی، شاعر خیال و مضمون است. از‌این‌رو هرچه شاعر در مضمون‌پردازی خبره باشد، در این سبک استادتر است.می‌توان گفت در 60 الی 65 درصد از غزلیات صائب، تکرار قافیه وجود دارد. اما وی با تکرار قافیه، ذهن نازک‌اندیش خویش را به مخاطب نشان می‌دهد، زیرا او هر قافیه را به عنوان عنصری جدید با مضامین و واژگان جدید پیوند می‌دهد، تا آن‌جا که همان واژه‌ی تکراری در بیتی دیگر زمینه‌ساز مضامین دیگر می‌شود. او از این تکرار تداعی معانی جالبی می‌آفریند و گاه نیز واژگان تکراری را با معناهای متفاوت یا دلالت‌های ضمنی آن‌ها به کار می‌گیرد.در این پژوهش که به روش توصیفیتحلیلی انجام شده است، به بررسی سازوکار صائب با تکرار قافیه در غزل می‌پردازیم.

Rhyme and creating contents with the repetatin of rhyme in Saeb's ghazals

rhyme is one of the major advantages of rhythmic words That has a basic role in music lyric and also that is the focus of verse and caused an increasing interest of the audience .One of the most important characteristics of rhyme is organizing the poet#039;s emotion and forced the audience to return and think about the verse. In ancient Persian literature, the repetition rhyme is known as defects, But Hindi style poets like Talib Amoli and Sa#039;eb Tabrizi Have repeated the rhyme repetition in their lyrics over and over. in their idea, it not only did not reduce the beauty of poetry, but also reflects the elegance and delicacy of their imagination .because in Hindi style, the poet is poet of imagination and content, So whatever poet be expert in creation content is more skillful in this style.we Can say that in 60 to 65 percent of Sa#039;eb lyrics there is rhyme repetition .But he shows to audience, his precise mind and imagination by repetition rhyme. Because he connects every rhyme as a new element with new contents and vocabularies. As far as the same word in another verse makes new contents and themes. He creates an interesting association words by this repetition. And he uses sometimes the same words with their different meanings or connotative.In this research that has been done in descriptiveanalytic method we study Sa#039;eb mechanisms in rhyme repetition in his Ghazals.Keywords: repetition, Hindi style, Sa#039;eb Ghazal, Rhyme, content creation.