گفت و گو در شعر فروغ فرّخ زاد با تکیه بر منطق مکالمه ی میخاییل باختین

میخاییل باختین، صاحبِ نظریه ی منطق مکالمه بر ویژگی گفتگویی متون مختلف تاکید دارد و آن را حاصل تعامل متقابل گوینده و شنونده می داند. از دیدگاه او گفتگو در بستر اجتماعی شکل می گیرد و با گفتارهای گذشته و آینده در تعامل است. اگرچه از دیدگاه او از میان انواع ادبی تنها رمان واجد ویژگی های منطق گفتگویی و چند صدایی بوده و شعر به دلیل گزینش های محدود و خالی بودن از حضورِ « دیگری» در خور توجه از دیدگاه مذکور نمی باشد، اما شعر فروغ فرّخ‌زاد به سبب گزینش‌های گسترده،آفرینش فضاها و موقعیّت‌های حضور دیگران و کاربرد واژگان، مضامین و مفاهیم غیر مرسومی که شاعر آزادانه و به دور از هنجارهای رایج شعری، وارد زبان شعر می‌کند، دارای ویژگی های گفتگویی است و عمده ترین شگردهایی که فروغ برای فضاسازی گفتگو به کار می گیرد، عبارتند از: 1)کاربرد ضمایر من، تو و او 2)گزاره های خطابی 3)چند صدایی 4)کارناوال. شعر فروغ هرچه از سه مجموعه ی آغازین به سوی دو مجموعه ی پایانی به پیش می رود، از تعلقات فردی فاصله گرفته، صبغه ی اجتماعی می پذیرد و از تک صدایی به چند صدایی می گراید. گزاره های پرسشی، امری و ندایی، مهم ترین گزاره هایی هستند که بر منطق گفتگویی فروغ دلالت دارند و بیان روایی برجسته ترین شگرد او برای آفرینش فضای چند صدایی است و انتقادهای صریح و تلخ او شعرهایش را به سخن کارناوالی نزدیک ساخته و بر خاصیت گفتگویی و تعاملی شعرش افزوده است.

Conversation in poetry of Forough based on Mikhail Bakhtin's dialogism

Mikhail Bakhtin,the owner of dialogism theory, emphasis on different conversational features of texts,and considers it as a result of interaction between speaker and listener. On the basis of his perspective, conversation takes place in social context and indeed is in interaction within future and past discourses. Although based on his view,Novel features are only eligible for dialogism among variety forms of literacy, and due to the limited selection of poetry and absence of (else), is not remarkable from the view given.But the poetry of Forough, due to extensive selection, atmosphere, the positions of others, word usage, content s and unconventional concepts, entered in to language of poetry freely away from the common norms of poems, possess conversational features and the main method that forough farokhzad uses for creating conversation atmosphere is as following: a) using pronouns such as (I, she, you), b) Oratorical statements, c) Voice polyphony, d) Carnival. As moving forward from three initial sets towards two final sets, forough’s poems would be away from individual relations, adopt Social concubine and would tend from Monologue to voice polyphony. Question,Exclamatory and Imperative propositions are the most important proposition which would denote dialogism of forough and narrative expression is the most prominent technique of her in creating voice polyphony atmosphere and herexplicit criticism and diatribe made her poems close to carnival of words and increase the conversational and interactional features of her poems.