عناصر شریعت دوگانه ی شاعری انوری

شریعت ‌شاعری، مبتنی بر اصول، عناصر و راهبردهای هنری شاعران است و عناصر این شریعت در دوره‌های مختلف تاریخی و ادبی، بنا به شرایط اجتماعی، ابعاد شخصیّتی و الگوهای مختلف فکری هنریِ هر یک از شاعران، جنبه‌ی نسبی و متغیّر پیدا کرده است. با توجه به شرایط درباری حاکم بر جامعه‌ی انوری و نیز افکار و الگوهای مادّی‌گرایانه‌ی وی، این شاعر ترجیح می‌دهد که تنها، شخصیّت مداح وهجاگویِ خود را رونمایی ‌کند و بر این اساس، شریعت آغازین شاعری خود را بر دو محور "گدایی‌های شاعرانه" و توجه انحصاری به نوع ادبی "مدیحه‌سرایی" آن هم از نوع ستایش‌های ناسالم و غیرمنطقی قرار می‌دهد؛ امّا با آشفتگی و نابسامانیِ پیش‌آمده از هجوم ترکان غُز و در پی آن حذف حمایتهای وابسته‌سازِ حاکمان سلجوقی، اولین نشانه‌های‌تحوّل در شخصیّت و شریعت شاعری‌ انوری پدیدار می‌شود که شامل پشیمانی و سرخوردگی این شاعر از عناصر پیشین شریعت شاعری خود، همراه با نکوهش شعر(مدح) و شاعری (مدیحه‌سرایی) است. در این برهه، انوری با رونمایی از شخصیّتِ نوظهور خود با عنوان "شخصیّت واعظ و ناقد"، عناصر سازنده‌ی شریعتِ نوپای خود را در نقطه‌ی مقابل شریعت پیشین بر پرهیز از گدایی‌های شاعرانه‌، توصیه به عقل‌گرایی (برای مقابله با طمع‌ورزی)، اهمیّت دادن به سنّ کارآمدی شاعران (جهت پرهیز از هذیان‌گویی‌های شاعرانه)، لزوم نقش‌‌پذیری و نقش‌آفرینی شاعر در جامعه، و پرهیز از بردگی فکری (بویژه با دوری از خدمتِ درباریان) استوار می‌سازد.

Anvari's poesy dual Sharia elements

Abstract:Poetry “Shariat” is on the basis of principles, and art strategies of poets. The elements of this “Shariat” were relative and modified during different historical and literary periods based on social, personality dimensions and different patterns of thoughtart of every poet. Due to kingdom conditions governing on Anvari#039;s society and on his thought and materialistic patterns, the poet prefers to show just his character of eulogy and lampoon. Accordingly, he founds his early “Shariat” poetry on two axes of poetic begging and exclusive attention to genre of eulogy from the type of immoral and irrational adoration. But by turmoil and irregulars made by the “Ghz Turks” leading to deletion of “Seljuk ruler” support, The first signs of change was appeared in Anvari#039;s character and poetic “Shariat” including his regret for his former poetic “Shariat” along with eulogy and panegyric writing. In this period, by unveiling his newfound character as preacher and critic, Anvari constructs his newfound elements of “Shariat” on the basis of avoiding begging, recommendation of benefiting from the power of recognition and reason, emphasizing on efficient age of Poets, role playing necessity, poet#039;s role making in society and abstaining from mental slavery.