تاثیرپذیری‌های شهریار از نظامی گنجوی

تاثیر نظامی بر اغلب آثاری که بعد از قرن ششم سروده شده، مشهود است. شاعران معاصر نیز از این مقوله مستثنی نبوده و ضمن برقراری رابطه‌ی بینامتنی با آثار نظامی گنجوی معناهای شعر خود را گسترش داده‌اند. این مقاله که به شیوه‌ی توصیفی- تحلیلی انجام شده، بر این فرض مبتنی است که متون کهن با گذشت زمان، یک‌سره به فراموشی سپرده نمی‌شوند؛ بلکه در متونِ سپسین به شیوه‌های گوناگون بازتولید می‌‌شوند. محمدحسین شهریار ازجمله سخن‌گویان روزگار ماست که از زبان، هنر و اندیشه‌ی نظامی بسیار اثر پذیرفته است. هرچند بوطیقای شعر شهریار و نظامی از اساس نسبت و قرابت چندانی با هم ندارد؛ اما شهریار توانسته از برخی ابعادِ شعرِ نظامی بهره‌های هوشمندانه‌ای ببرد. ما در پژوهش پیش رو ابتدا به نحوه‌ی یادکردِ شهریار و نوعِ نگاه او به شخصیت و آثار نظامی پرداخته‌ایم و سپس به بعضی از شباهت‌های مضمونی، زبانی و هنری آن دو اشاره کرده‌ایم. تاثر اصلی شهریار به تصریح خود او از توصیفات و تابلوهای نظامی است. شهریار تابلوسازی را در پرتو موازین رمانتیسم تعریف می‌کند. تابلوسازی از این لحاظ، شاخ و برگ دادن به تصویر یا موضوعی مشخص است که شبیه آن را در میانه‌ی‌ داستان‌های نظامی نیز می‌توان دید. احتمال می‌رود که شهریار در معراجیه‌پردازی و فرزندنامه‌سرایی نیز از نظامی الهام گرفته است. حکمت‌گویی، گرایش به دَرج مضامین ترسایی و شبانه‌سرایی هم از دیگر وجوه مشترک فکری در بین نظامی و شهریار است. در نگرشی کلی، بیشترین اثرپذیری‌ها در ساحت تصویرآفرینی و فکری مشاهده می‌شود. در مرتبه‌ی بعدی، شهریار به زبانِ نظامی آن‌گاه که روی در روانی و نرمی می‌گذارد، توجه نشان می‌دهد.

nizami ganjavi’s influences on shahriar

the nizami ganjavi rsquo;s influence is evident in most of the works written after the sixth century. contemporary poets are no exception to this category and while establishing an inter-textual relationship with ganjavi’s works, they have expanded the meanings of their poetry. this descriptive-analytical article is based on the assumption that ancient texts are not completely forgotten over time, but are reproduced in later texts in various ways. mohammad hossein shahriyar is one of the poets of our time who has been greatly influenced by language, art and nizami rsquo;s thought. although the poetics of shahriyar and nizami rsquo;s poetry are not very close to each other in terms of relationship and proximity, shahriyar has been able to use some aspects of nizami rsquo;s poetry intelligently. in the present study, we have first dealt with the way shahriyar is mentioned and the way he looks at nizami rsquo;s personalities and works, and then we have pointed out some of the thematic, linguistic and artistic similarities between the two. shahriyar’s main influence, according to him, is from nizami rsquo;s descriptions and paintings. shahriyar defines painting in the light of the standards of romanticism. painting in this sense is the leafing of a specific image or subject that can be seen similarly in the middle of military stories. it is probable that shahriyar was also inspired by nizami in his ascension and children’s book.