تهدید، نمودی از قدرت در سخن حافظ

تاکنون درباره‌ی شعرِ حافظ نوشته‌های فراوانی پدید آمده است؛ اما در این متن برجسته، ‏همچنان ظرفیت‌هایی برای پژوهش‌های تازه وجود دارد. در جستارِ پیشِ رو برای نخستین بار ‏موضوع «تهدید» در غزل‌های حافظ بررسی شده است. این پژوهش که با شیوه‌ی تحلیل محتوا، طبقه‌بندی و تحلیل جامع ابیات تهدیدی انجام شده، به دنبال گشودن دریچه‌ای دیگر به فهم ‏بهتر ذهن و زبان این سخن‌سرای افسون‌کار است. برای این کار همه‌ی دیوان حافظ (تصحیح ‏شادروانان: غنی و قزوینی) مطالعه و ابیاتی که  مستقیم یا ضمنی تهدیدی را ‏دربردارند، استخراج شده است؛ سپس زوایای گوناگون آن، ازجمله نوع تهدید، مخاطب تهدید، ‏دلیل شکل‌گیری تهدید، انگیزه‏ی تهدید، پشتوانه‏ی تهدید، تاثیر تهدید، چگونگی تهدید در بافت کلی ‏غزل، صریح و غیرصریح بودن، نوع فعل و انواع کنش‌های گفتاری آن واکاوی شده است. ‏بررسی و تحلیل انواع تهدید در شعر حافظ نشان می‌دهد که او  قدرتی درونی دارد که به ‏پشتوانه ی آن به اشکال مختلف به تهدید ارکان دینی، ممدوح/ معشوق و دیگران می‌پردازد‎.‎

threat, a manifestation of power in hafiz’s speech

numerous writings have been published about hafiz’s poems, however, this prominent poem still provides opportunity for new research. for the first time, the topic of &threat& in hafiz’s poems is investigated in this essay. in order to open a new window on a deeper comprehension of the mind and language of this mystical spokesman, we applied classified content analysis and thorough analysis of threatening poems. to accomplish this, we read the divān of hafez (ghazvini and ghani edition) and selected verses that have a threat-related connotation or denotation.then we analyzed them from a variety of angles, including their speech acts, verb types, threat types, addressees of threats, reasons for threats, reasons for supporters of threats, effects of threats, and how threats are expressed in the context of hafiz’s ghazal as a whole, both implicitly and explicitly. study and analysis of the various threats found in hafez’s poems demonstrate that he possesses an inner strength with which he threatens religious foundations, praised issues, lovers, and others.