تحلیل عینیت حق با خلق از منظر صور خیال

پژوهش حاضر به تحلیل عینیت حق با خلق از منظر صور خیال مجید فرحانی‌زاده*پژوهش حاضر به تحلیل عینیت حق با خلق، ازمنظر صور خیال در سروده‌های عارفانی چون عطار، عراقی، مولوی و جامی می‎پردازد. بنیان نظری پژوهش، کاربرد ابزارهای علم بیان است که آن‌ها را از حدّ ابزاری فقط زیباشناسانه به رویکردی برای شناخت، تعالی بخشیده ‌است. این پژوهش که با روشی توصیفی- تحلیلی انجام شده، سعی دارد با تکیه بر دسته‌ای از ابزارهای صور خیال به کشف و شناخت زیست‌جهان شهودی برخی عارفان از عینیت حق در مظاهر هستی دست یابد. شایان ذکر است اهل عرفان باوجود تاکید برجنبه‌ی تنزیهی خداوند در مرتبه‌ی ذات، قائل بر جنبه‌های شهودی و عینی حق در مرتبه‌ی تجلّی و ظهورند؛ ازاین‌رو پژوهش حاضر نشان می‌دهد که تصاویر به دست آمده از تجلّی حق در توصیف‌های عارفان یادشده، دلالت بر عینیت حق در هیئت «انسان»، «پدیده و شیء»، و «عالم و موجودات هستی» دارد که با شگردهای صور خیال مانند تشبیه، استعاره و ثمثیل تفسیرپذیر شده‌اند. با توجه به وجه‌شبه‌های استخراج‌شده از انگاره‌های تشبیهی، استعاری و ثمثیلی می‌توان نتیجه گرفت شواهدی که در قالب انگاره‌های تشبیهی، استعاری به عینیت حق با انسان یا شیء دلالت دارند و نیز شواهدی که در قالب انگاره‌های تمثیلی بر عینیت حق با عالم دلالت دارند، دارای وجه‌شبه‌های تقریباً غیرهم‌گون و متفاوت هستند؛ اما شواهدی که در قالب انگاره‌های تشبیهی به عینیت حق با عالم دلالت دارند، دارای وجه‌شبه‌های یکسان‌اند.

analyzing the objectivity of almighty with creation from perspective of imagery techniques

introduction (191)this research aims to investigate the concept of objectivity of almighty, which is the consequence of manifestation status not the essence one, in mystics’ poetry such as attar of nishapur, rumi and abd-alrahman jami by using imagery techniques like simile, metaphor and allegory. therefore, by explaining simile metaphorical, allegorical and patterns and ideas, the author seeks to know the mentality and ideology of mystics in relation to the objectivity almighty.