حکایت هجران، از ورقا تا طوطی(بررسی مقایسه‌ای مقوله‌ی هبوط روح در قصیده‌ی عینیه‌ی ابن‌سینا و مثنوی طاقدیس ملااحمد نراقی)
|
|
|
|
|
|
|
|
نویسنده
|
اسدی خانشان رقیه ,نظریانی عبدالناصر ,مظفری علیرضا
|
|
منبع
|
شعرپژوهي - 1401 - دوره : 14 - شماره : 2 - صفحه:1 -28
|
|
چکیده
|
قصیده‌ی عینیه‌ی ابن‌سینا اثری عرفانی و رمزی است که در آن روح به‌شکل پرنده تصویر می‌شود و از عالم ملکوت به عالم ملک هبوط می‌کند. هرچند اندیشه‌ی هبوط روح قرن‌ها قبل در اندیشه و ادبیات گنوسی مطرح شده بود، این مبحث از ابن‌سینا به بعد در آثار منثور و منظوم عارفان مسلمان، در قالب تمثیل پرنده ارائه شده است. ازجمله‌ی آن‌ها می‌توان به ملااحمد نراقی (1185یا1186 - 1245ق) اشاره کرد که در داستان طوطی و شاه مثنوی طاقدیس، به‌شکلی تمثیلی به این مقوله می‌پردازد. مقاله‌ی حاضر پس از ذکر مقدمه‌ای درباره‌ی هبوط روح و نماد کبوتر در رسالة‌الطیرها، با روش تحلیلی - مقایسه‌ای به بیان نقاط اشتراک و افتراق دو اثر داستان طوطی و شاه و قصیده‌ی عینیه پرداخته است و سرانجام در این دو اثر شباهت‌هایی مانندِ نزول روح از عالم بالا، اسارت روح در جسم، ناله‌ی روح از فراق و وصال‌طلبی روح و تفاوت‌هایی مانندِ واکنش و نبود واکنش روح برای پذیرش هبوط و دخالت و عدم‌دخالت شیطان در فراموشی وطن اصلی، میان این دو اثر به دست آورده است
|
|
کلیدواژه
|
ابن‌سینا، قصیده‌ی عینیه، ملااحمد نراقی، مثنوی طاقدیس، هبوط روح
|
|
آدرس
|
دانشگاه ارومیه, ایران, دانشگاه ارومیه, ایران, دانشگاه ارومیه, ایران
|
|
پست الکترونیکی
|
a.mozaffari@urmia.ac.ir
|
|
|
|
|
|
|